ارزيابي تغييرات كيفي آبخانه دشت اردبيل با نگرشي ويژه بر تاثير كاهش پتانسيل آب زيرزميني بر شوري

The evaluation of qualitative changes of aquifer in plain of Ardabil with special outlook in the effect of potential reduction of underground water regarding its being saline

دشت اردبيل يك دشت ميان كوهي است كه در مختصات جغرافيايي تا عرض شمالي و تا طول شرقي قرار گرفته است. اين دشت به وسعت 900 كيلومتر مربع با ارتفاع متوسط 1350 متر از سطح آبهاي آزاد در بين ارتفاعات مرتفع و بلند اطرافش محصور شده است. قسمت اعظم محدوده مورد مطالعه به وسيله رسوبات كواترنري (قديم و جديد) پوشيده شده است، منظور از رسوبات كواترنري رسوبات متشكل از شن، ماسه، سيلت و رس مي باشد كه شامل حاشيه و مركز دشت مي باشد. به طور كلي از شرق و جنوب شرقي به طرف غرب و شمال غربي مقدار آبرفتهاي دانه درشت و آبدار كمتر مي شود. در غرب و شمال غربي محدوده ميزان آبدهي ناچيز بوده و مناسب براي حفر چاه نمي باشد. با توجه به نتايج آناليز 35 نمونه آب چاه عميق منطقه(هيدروژيوشيمي) در طي 14 دوره زماني مشاهده مي شود كه در ناحيه شرقي يعني در محل ورودي آبخانه كيفيت آب مناسب بوده اما در ناحيه جنوب غربي به علت مجاورت با سازندهاي گچدار، وجود جريان سطحي و شستشوي اطراف و نيز چشمه هاي آب معدني سولفاته كيفيت آب كاهش و نوع آب كلروره و سولفاته مي شود. با توجه به تقسيم بندي شولر بيش از 90 درصد نمونه ها در وضعيت مطلوب از نظر شرب هستند و بر اساس طبقه بندي ويلكوكس بيش از 50 درصد نمونه ها جز طبقه C1S1 (يعني شوري و نسبت جذب سديم كم) قرار مي گيرند.

"Ardabil Plain" is a middle plain that is located in northern width with geographical charactristics of ?38?^0, ?04?^ʹ to ?38?^0, ?25?^ʹ , and eastern length with geographical charactristics of ?48?^0, ?10?^ʹ to ?48?^0, ?37?^ʹ. This plain with width of ?900?^0 kilometers with an average height of ?1350?^0meters is surrounded by its elevated and high highlands. Great portion of the boundary which was studied is covered by Quaternary sediments (the new one and the old one), by Quaternary sediments consisting of gravel, sand, silt and clay that include the border and the center of this plain. As you move from east and south-east towards west and north- west the amount of coarse-grained alluviums and succulent decreases. In west and north-west the boundary of output of water is nominal and is not suitable for digging a well. According to results of the analysis on a sample of ?35?^0deep well in the region in ?14?^0phases of the time, it is observed that in eastern area, that is at enterance of aquifer the qualitity of water is suitable, but in south-west area because of vicinity with plaster components, existence of surface current and round washing and also mineral water springs(sulphate), the quality of water decreases and the type of water changed into clorine and sulphate. With respect to distribution of Schoeller more than ?90%?^0of samples are in good condition,concerning their being drinkable. According to categorization of Wilcox , more than ?50%?^0of the samples are related to class C_1 S_1.