تهيه نقشه قابليت آبياري اراضي كشاورزي آبهاي زيرزميني دشت مهران در محيط GIS

Capability of Mehran plainʹʹs groundwater for irrigation of agriculture lands in GIS environment

دشت مهران با وسعت حدود300 كيلومتر مربع يكي از وسيع ترين دشتهاي استان ايلام مي باشد. در اين دشت به لحاظ وجود اراضي كشاورزي فراوان، حفر چاههاي عميق و نيمه عميق رواج چشمگيري دارد و لذا مطالعه آبهاي زيرزميني كه به عنوان اصلي ترين منبع آب در كل دشت محسوب مي شود، ضروري به نظر مي رسد. در اين تحقيق، جهت بررسي آبهاي زيرزميني دشت، ابتدا داده هاي كمّي و كيفي چاه هاي بهره برداري و پيزومتر تهيه گرديد و سپس با بررسي وضعيت فيزيكي آبخوان، نقشه هاي تراز و عمق و جهت جريان آب زيرزميني تهيه گرديد. سپس براي آگاهي از وضعيت كيفي آب زيرزميني جهت استفاده در كشاورزي، نقشه هدايت الكتريكي (EC) بر اساس لايه اطلاعاتي چاه‌هاي منطقه مورد مطالعه تهيه شد. در نهايت، آب زيرزميني از نظر مصرف كشاورزي بر اساس نمودار ويلكاكس طبقه بندي گرديد. سپس بر اساس اين نمودار و نقشه هاي هدايت الكتريكي و نسبت جذب سديم، نقشه قابليت آبياري در اراضي كشاورزي آبهاي زيرزميني دشت مهران در سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) تهيه گرديد. نتايج نشان مي دهد كه كيفيت آب زيرزميني دشت مهران فقط در بخش كوچكي از نواحي غربي دشت براي كشاورزي نامناسب بوده و در ساير مناطق كيفيت آب براي كشاورزي مساعد و مناسب است.

Mehran plain, having about 300 km2 area, is one of the widest plains of Ilam Province. Because of extensive agriculture lands, numerous shallow and deep wells are drilled in the plain, therefore, study of the groundwater as the main water resource of the area is very important. In order to study the groundwater, at first quantitative and qualitative data of wells and piezometers was collected and by inspecting the physical condition of the aquifer, the maps of potential, depth and flow direction were prepared. Based on information layer of wells, the electrical conductivity (EC) map of the area was prepared to get information about the water quality for agriculture uses. Finally, groundwater was classified for agriculture uses based on Wilcox diagram. Then, using the diagram and also EC map and sodium adsorption ratio (SAR), the capability of groundwater for irrigation was prepared in the geographical information system (GIS). Results showed that the quality of groundwater for agriculture uses is suitable in most parts of the plain and only a small area in the western area of the plain is unsuitable.