مقايسه تاثير آموزش خودآزمايي پستان توسط هم‌سالان و كاركنان بهداشتي، بر آگاهي و موانع انجام آن در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي شيراز

Comparing The Effect of Peer Education To Health Care Personnel’s on Knowledge of Breast Self-Examination and The Obstacles among Undergraduate Students of Shiraz University of Medical Sciences

مقدمه: خودآزمايي پستان، تنها روش تشخيص زود هنگام در دسترس براي كنترل سرطان پستان در مراحل اوليه است، وليكن اكثر خانم‌ها به طور منظم اين معاينه را انجام نمي‌دهند. مطالعه حاضر با هدف مقايسه تاثير آموزش خودآزمايي پستان توسط هم‌سالان و كاركنان بهداشتي بر آگاهي و موانع انجام آن در دانشجويان انجام شد. روش‌ها: در اين پژوهش نيمه تجربي، 112دانشجوي در حال تحصيل در دانشگاه علوم پزشكي شيراز به طور تصادفي انتخاب شدند و در دو گروه قرار گرفتند. از آنان پيش‌آزمون و دو پس‌آزمون گرفته شد. ابزار گردآوري اطلاعات يك پرسشنامه محقق‌ساخته شامل اطلاعات عمومي و دموگرافيك شركت‌كنندگان، آزمون سنجش آگاهي و آزمون سنجش موانع انجام خودآزمايي پستان بود. در گروه آموزش توسط هم‌سال از هر كلاس 2 تا 3 نفر به عنوان آموزش‌دهنده هم‌سال انتخاب شده و آموزش ديدند. دانشجويان در دو گروه توسط هم‌سالان و توسط كاركنان بهداشتي به طور مجزا آموزش ديدند. در پايان جلسات آموزشي، پس‌آزمون اول و 6 هفته بعد پس‌آزمون دوم به عمل آمد. روش‌هاي آماري مورد استفاده آزمون‌هاي آماري مجذور كاي، تي زوج و مستقل، آناليز واريانس با اندازه‌گيري‌هاي مكرر بودند. نتايج: ميانگين نمرات آگاهي در گروه آموزش همسالان بلافاصله بعد از آموزش25/1±05/18 و در گروه آموزش كاركنان 2/2±9/16بود كه اين اختلاف از نظر آماري معنا دار بود (27/3,t= 002/0p=). همچنين اين نمرات شش هفته بعد از آموزش در گروه آموزش همسالان برابر 75/1±6/16 و در گروه آموزش توسط كاركنان برابر 1/2±9/16 بود. كه اين تفاوت از نظر آماري معنادار بود (90/2,t= 004/0p=). ميانگين نمره موانع انجام خودآزمايي پستان در حيطه‌هاي عوامل اضطراب، ذهنيت و آگاه‌مندي در افراد گروه آموزش توسط هم‌سال بالاتر از ميانگين تغييرات نمره افراد گروه آموزش ديده توسط كاركنان بهداشتي بلافاصله بعد از آموزش بود و اين تفاوت آماري در مورد آگاه‌مندي هم‌چنان معنادار بود. نتيجه‌گيري: از آنجا كه اثربخشي آموزش خودآزمايي پستان به دانشجويان توسط هم‌سالان بيشتر از كاركنان بهداشتي بود پيشنهاد مي‌گردد اين شيوه آموزشي، به خصوص در آموزش بهداشت به جوانان بيشتر مورد استفاده قرار گيرد.

Introduction: Breast self-examination is the only way in access for early diagnosis and control of breast cancer in its primary levels; although most women do not perform this examination regularly. This study was performed To compare The effect of education by peers tot hat of health care personnel on knowledge and obstacles of performing breast self-examination among undergraduate students. Methods: In this quasi-experimental study, 112 students of Shiraz University of Medical Sciences were selected randomly and allocated in to two groups. A pre-test and two post-tests were taken from them. Data gathering tool was a questionnaire made by researcher including general information and demographic data of modules under investigation, know ledge assessment test, and the test of obstacles to perform breast self-examination. Two to three subjects were selected as peer instructors in peer education group andthenTrained. Students of two groups were educated by peers and personnel of health group independently. The first post-test was held after the sessions were held and the second was held after 6 weeks. Data was analyzed using statistical tests of chi2, paired-test, independent t-test, and Repeated Measures ANOVA. Results: The mean scores of breast self-examinations knowledge immediately after education in peer education group was 18/05±1/25 and in personnel of health group was 16/9± 2/1. There was a significant difference between two groups (P=0.002, t=3.27). The mean scores of breast self-examinations knowledge six months after education in peer education group was 16/6±1/75 and in personnel of health group was 16/9±2/1. There was a significant difference between two groups (p=./0004,t=2/90). The mean scores for alterations in anxiety, mentality, and knowledgeable factors in peer education group were higher Than that of health care personnel group, immediately after education. This significant difference was also applicable about knowledge. Conclusion: Since the efficacy of training breast self-examination by peers is higher than the education by health care personnel, it is recommended to employ this educational method more Than before especially in youth Trainings.