بررسي و مقايسه صفات رند و مضامين رندانه در سروده‌هاي حافظ شيرازي و شاه نعمت‌الله ولي

EVALUATION AND COMPARISON OF ROGUISH CHARACTERS AND THEMES IN THE POEMS OF HAFEZ SHIRAZI AND SHAHNEEMATOLAHE VALI

شهرت حافظ شيرازي به عنوان شاعر عارف‌مسلكي كه در قرن هشتم هجري ميزيسته، بر كسي پوشيده نيست. شاه نعمت‌الله ولي كرماني نيز شاعر عارفيست كه همعصر خواجه حافظ شيرازي به حساب مي‌آيد. نكته مشترك ميان اين دو شاعر هم دوره، گرايش آنها به ادبيّات عرفانيست و به مفهوم رندي نيز به عنوان يكي از شاخه‌هاي اصلي عرفان، در شعر اين دو شاعر عارف، بسيار توجّه شده است. با اين حال، اين نكته كه مفهوم رندي در شعر حافظ نسبت به شعر شاه نعمت‌الله با اقبال بيشتري مواجه شده و بيشتر مورد پسند مخاطبانش قرار گرفته، اين پرسشها را به ذهن مي‌آورد كه چرا رند حافظ شهرت بيشتري نسبت به رند شاعر همعصرش كسب كرده و چرا رند شاه نعمت‌الله نسبت به او كم اقبالتر بوده است؟ ما براي رسيدن به پاسخ پرسشهاي مذكور، ديوان اشعار اين دو شاعر گرانقدر را ـ به صورت مقايسه‌اي ـ از لحاظ مضامين رندانه موجود در آنها بررسي و تحليل نموديم و سرانجام دريافتيم كه حافظ بخوبي از اين امر آگاه بوده كه هرچقدر مختصّات يك رند واقعي را در شعر خود ترسيم كند، طيف گسترده‌تري از مخاطبان را شيفته شعر خود ميسازد؛ لذا مساله مرموز بودن رند را در شعر حافظ بخوبي ميتوان احساس كرد. امّا در شعر شاه نعمت‌الله، رند چندان رازناك نيست؛ علّتش هم تفسيرها و توضيحاتيست كه شاه نعمت‌الله درباره ويژگيهاي رندانه كلام خويش ارايه ميدهد و همين ميتواند موضوع اساسيي باشد كه سبب كم‌اقبالي رند شاه نعمت‌الله نسبت به رند شاعر همعصرش، حافظ شيرازي شده است.

HafezShirazi’sprofessional reputation as a mystic poet who lived in the eighth century(L.H,)is not a secret. Shah NeematolaheValiKermaniconsidered as a contemporary mystic poet of HafezShirazi. The common point of both poets, their tendency to mystical literature and much attention has been paid to roguish concept as one of the main Branchesof Sufism,.However, the fact that the roguish inHafezʹspoem on shahneematolahevaliʹs faced with more and more interest and has been paid attention to audiences, it brings to mind the questions of why HafezShiraziʹsroguishhas earned more reputation than his concurrent poet and Why ShahneematolaheValiʹsroguishis less than his paid attention ? to get above mentioned questions answered , we considered the poems of these two poets –as comparative- in existing roguish themes in them and finally perceived that Hafez was aware very well that the more Drawing of real roguish in his poem, the wider range of Audiences will be focused about . somysterious matter of the roguish could well be felt inHafezʹs poetry. But in poetry of shah Neematolah so not ,because it is the interpretations and explanations about the features of Shahneematolahʹsroguish, this could be the case that Shahneematolahgives about his roguish features and this can be a main matter which causes Shahneematolahʹsroguish to be less Reputedon his concurrent poet , Hafez.