تحليل گفتمان هاي فالگيري در ايران

Soothsaying Discourse in Iran :A Critical Analysis

تحليل گفتمان هاي فال گيري در ايران حمزه نوذري عليرضا كريمي معصومه غلامي دريافت 1/2/1388 تاييد 26/7/1388 چكيده فال همواره در زندگي بشر وجود داشته و به عنوان معرفتي حاشيه اي، در گوشه و كنار جامعه به زندگي خود ادامه داده است. در سال هاي اخير، گسترش و تنوع موضوع فال، ورود آدم هاي تحصيلكرده و با موقعيت اجتماعي بالا به فال-گيري و استفاده از گفتمان رسمي- علمي، براي طرد فال سبب شده است كه پرداختن به اين موضوع اهميت يابد. مقاله حاضر مي كوشد، با استفاده از نظريه نظم گفتار فوكو و تحليل گفتمان، ابتدا به ساز و كارهايي كه گفتمان رسمي- علمي براي طرد و غير حقيقي جلوه دادن فال استفاده مي كند، بپردازد و سپس با بهره مندي از گفتار كنشگران فال گيري، معرفتي كه فال ارايه مي دهد و همچنين دنباله روندگان آن را با گفتمان علمي فال مقايسه كند.از جمله ساز و كارهاي فوكويي كه گفتمان علمي-رسمي فال، در جهت طرد گفتمان غير رسمي بكار مي بندد، كنارگذاري و تفسير است. بر حسب اين دو ساز وكار، فال، غير حقيقي، غير واقعي و شيادي است و كنشگران آن ساده انديش و فاقد بينش علمي پنداشته مي شوند. در حالي كه، كنشگران گفتمان غير رسمي كه اغلب تحصيلكرده هستند به فايده مندي فال در زندگي روزمره شان اشاره مي كنند.

Soothsaying Discourse in Iran A critical analysis H. Nozari A. Karimi M. Gholami Abstract Soothsaying has always existed in mankind’s life as a common lore in society. In recent years, due to some reasons such as the prevalence and variety of ways of soothsaying, the elite’s entering the field, and utilization of a scientific discourse to refute soothsaying, this area has received a momentum. Using the theory of disciplined discourse of Focault and discourse analysis, the present paper attempts to examine the formal-scientific nature of soothsaying and then, using the discourse of agents of this field, tries to compare the cognition offered by soothsaying and its precautions with scientific discourse. Included in the Focault-like formal-scientific discourses to reject the soothsaying is negation and interpretation. According to these mechanisms, soothsaying is an abusive, fictitious, and an act of swindle, and its precautions are of little scientific insight, whereas agents of informal discourse, many of whom are elite and literate, note the benefits of soothsaying in the daily life. Keywords: Formal Discourse; Informal Discourse; Soothsaying; Fact; Negation; Interpretation