تعيين پتانسيل توليد علوفه اكوتيپ هاي سرد سيري يونجه در مناطق سرد و معتدل

Determination of forage productivity potential of cold- region alfalfa ecotypes in cold and mild – cold areas

جهت تعيين پتانسيل توليد علوفه اكوتيپ هاي مناطق سردسيري يونجه و معرفي اكوتيپ برتر و پايدار از نظر عملكرد براي هر منطقه آزمايشي با 17 اكوتيپ در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار و چهار سال(1387-1383) در ايستگاه هاي تحقيقاتي كرج، اصفهان، تبريز، مشهد و همدان اجرا گرديد. نتايج حاصل تفاوت معني داري بين متوسط كل علوفه خشك و تر و همچنين ارتفاع بوته در زمان برداشت و نسبت برگ به ساقه اكوتيپ ها در مناطق مورد بررسي نشان داد. در حالي كه تنها از نظر صفات عملكرد علوفه خشك وتر در بين اكوتيپ ها تفاوت معني دار وجود داشت، در بين سال ها از نظر تمام صفات مورد بررسي به جز عملكرد علوفه خشك تفاوت معني دار مشاهده شد. اثر ات متقابل نيز در اكثر موارد بويژه براي عملكرد معني دار بود. بر اساس نتايج سه ساله، منطقه اصفهان با 76/124 تن علوفه تر و 25/27 تن علوفه خشك در هكتار بيشترين و منطقه مشهد با 22/35 تن درهكتار علوفه تر و منطقه همدان با 19/11 تن در هكتار علوفه خشك كمترين عملكرد را به خود اختصاص داده اند. اكوتيپ هاي سيلوانا ، گله باني و رهناني به ترتيب با 63/67 ، 22/67 و 98/66 تن در هكتار بيشترين مقدار عملكرد علوفه تر و اكوتيپ هاي قهاوند، كوزره و سيلوانا به ترتيب با عملكرد 69/18 ، 47/18 و 44/18 تن در هكتار بيشترين ميزان علوفه خشك را به خود اختصاص دادند. همچنين از نظر ميانگين ارتفاع بوته در زمان برداشت و نسبت برگ به ساقه در چين هاي مختلف و در تمام مناطق و طي سه سال آزمايش، اكوتيپ هاي گله باني، سيلوانا و سهند آوا به ترتيب با ارتفاع 06/72، 00/70 و 70/69 سانتي متر و اكوتيپ هاي سيلوانا، سهند آوا و ملك كندي به ترتيب با 04/1 ، 02/1 و 02/1 بالاترين مقادير را نشان دادند.

In order to determine of potential forage productivity of cold – region alfalfa ecotypes and introduce superior ecotype for each location , this experiment was conducted with 17 ecotypes in Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replication in 5 locations include Karaj, Esfahan, Tabriz, Mashad and Hamedan for 4 years during 2004-2008. Significant differences were found among total mean of fresh, dry forage yield, plant height in harvesting and leaf to stem ratio among tested locations. However, ecotypes have significant differences for fresh and dry forage yield. Also for all traits except dry forage yield, significant differences were found among three years. Interaction effects were significant especially for yields. Regarding to results, Esfahan with 124.76 and 27.25T/ha for fresh and dry forage yield was the best location corresponding to forage productivity. Three superior ecotypes corresponding to fresh and dry forage yield, plant height and leaf to stem ratio in all locations and years were as follows: Silvana, Galebani and Rahnani with 67.63, 67.22 and 66.98 T/ha for fresh forage yield, Ghahavand, Kozareh and Silvana with 18.69, 18.47 and 18.44 T/ ha for dry forage yield, Galebani, Silvana and Sahandava with 72.06, 70.00 and 69.70 centimeter for plant height in harvesting and Silvana, Sahandava and Malek-kandi with 1.04, 1.02 and 1.02 for leaf to stem ratio respectively.