ايديولوژي رژيم انقلابي مطالعه موردي جمهوري اسلامي ايران

Revolutionary Regimeʹʹs Ideology, The Case Study of the Islamic Republic in Iran

رژيم هاي انقلابي ماهيت‌هاي گوناگوني داشته و در شكل‌هاي متنوعي ظاهر شده‌اند. در برخي شرايط، ديكتاتوري‌هاي نظامي، حزبي و فردي، و گاهي نيز رژيم‌هاي دموكراتيك از دل انقلاب‌ها سربرآورده است. بنابراين، انقلاب به‌عنوان يك عامل، به‌تنهايي رژيم را دموكراتيك يا اقتدارگرا نمي سازد. شرايط اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي جامعه (ايديولوژي سياسي) و نوع رژيم ساقط‌شده ماهيت رژيم انقلابي را رقم مي زند. جمهوري اسلامي ايران به‌عنوان رژيمي انقلابي، بر اساس نظريه دموكراتيزاسيون و سكولاريزاسيون قابل تبيين نيست و تحليل و تبيين ديگري مي‌طلبد. از ديدگاه دموكراتيزاسيون، وجه ولايت فقيه جمهوري اسلامي و از نظر سكولاريزاسيون، اسلامي ‌بودن جمهوري اسلامي و از نظر كلي، تركيب جمهوري بودن و اسلامي بودنِ آن به مسيله‌اي براي انديشمندان تبديل شده است. در تعيين ماهيت رژيم انقلابي، عوامل گوناگوني دخالت دارند؛ از قبيل ساختار و شرايط بين‌المللي، ماهيت رژيم ساقط‌شده، قدرت جامعه مدني و فرهنگ سياسي. اين مقاله با عنايت به نظريه‌هاي فرهنگ سياسي (تقليل‌يافته به ايديولوژي سياسي) درصدد تبيين اين مسيله در دهه اول انقلاب اسلامي ايران (1357-1367) است. روش تحقيق، استفاده از راهبردهاي مطالعه موردي است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد نوع ايديولوژي سياسي رهبران انقلابي تا‌حدودي مي‌تواند تبيين‌گر مسيله باشد. در اسلامي بودنِ نظام (در معناي تصويب قوانين اسلامي، نظارت فقها بر قوانين مصوّب و حضور فقها و روحانيان در دولت)، ايديولوژي رهبران و نخبگان سياسي نقش مهمي داشت. جمهوري بودن نظام (برگزاري انتخابات) نيز تا‌حدي ناشي از ايديولوژي جمهوري‌خواهي اسلامي امام و نمايندگان مجلس خبرگان تدوين قانون اساسي بود.

Revolutionary regimes have different nature and appear in various forms. In some circumstances, the revolutions make military, party and individual dictatorship. In some situations, they provide democratic regimes. Therefore, the revolutions, as an agent, do not make democratic or authoritarian régime. Social, economic and cultural conditions of the society (political ideology) and the type of toppled regime will determine the nature of the revolutionary regime. The Islamic Republic in Iran, as a revolutionary regime, cannot be explained by the theory of democratization and secularization. The formation of the Islamic Republic of Iran requires another explanation. In viwe of democratization and secularization process, the government of faghieh and, Islamic nature are problems. The nature of revolutionary regime is depended on various factors such as: international structure, the nature of the toppled regime, structure of power, civil society and political culture. According to this article, theory of political culture (the diminished political ideology) seeks to clarify this issue in the first decade of the Islamic Revolution of Iran (1978 - 1988). The Method used in this study is the strategies of case study. The results showed that, the type of political ideology of leaders and elites could partly explain the problem. The ideology of the political leaders and elites established Islamism system. Also the Islamic Republican ideology of Imam Khomein (Rah) and representatives of Assembly of Experts make Republicanism system.