فرآيند مديريت بلاياي طبيعي در دو شيوه بومي و جديد: روستاهاي بخش خورش‌رستم (شهرستان خلخال)

The Process of Natural Disaster Management in Indigenous & Modern Methods (Case Study: Villages of Khoresh- Rostam District, Khalkhal County)

مديريت بلاياي طبيعي مجموعه اقداماتي است كه قبل از وقوع، در حين وقوع و بعد از وقوع بلايا براي كاهش هر چه بيشتر آثار و عوارض بلاياي طبيعي انجام مي‌گيرد. مروري بر ادبيات مديريت بلاياي طبيعي نشان مي‌دهد امروزه اين تفكر كه واكنش به بلايا به عنوان يك ساختار دستوري- كنترلي، متمركز و تكنولوژي‌محور جاي خود را به رويكردي جديد به نام مديريت اجتماع محور داده كه به فرهنگها، تواناييها، ظرفيتها و دانشهاي موجود در جوامع محلي تاكيد دارد. با اين نگرش مقاله به دنبال پاسخگويي به اين سوال است كه فرايند مديريت بلاياي طبيعي در دو شيوه بومي و جديد در روستاهاي منطقه مطالعه شده چگونه است؟ مقاله حاضر با روش تحقيق توصيفي- تحليلي و به شيوه پيمايشي به مطالعه فرآيند مديريت بلاياي طبيعي، ظرفيتها، تواناييها و دانشهاي روستاييان بخش خورش‌رستم در دو شيوه بومي و جديد مي‌پردازد. روشهاي گرد‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي و ميداني (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) و به صورت پانلي است و براي تجزيه و تحليل از آزمون دو متغيره فريدمن استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه منطقه مطالعه شده از ظرفيتها و تواناييهاي زيادي نظير دانش بومي مناسب در زمينه مديريت بلاياي طبيعي، مشاركت و همكاري مردم روستاها و فعاليت نهادهاي مردمي- محلي برخوردار مي‌باشد كه مي‌تواند در فرايند برنامه‌ريزي مديريت بلاياي طبيعي مورد توجه قرار گيرد.

Natural disaster management is a system of proceedings carried out before, during and post outbreak of disasters to reduce damages as much as possible. A review on study of natural disaster management indicates that nowadays the think of reaction to disasters as a command- control structure, concentrated and technology- based has been changed and a new method known as social- based management has appeared which emphasis on local knowledge, capacities and culture. Regarding so, this article is going to answer how is the process of natural disaster management in local and modern methods in villages of studied region? This article with the help of analytic- descriptive research technique and by utilizing surveying method studies the process of natural disasters management, capacities, abilities and knowledges of villagers of khoresh- rostam region in 2 modern and local manners. method of gathering in formation is librarian and free techniques (observation, interview and questionnaire) and paneling. For analysis Friedman test has been applied. Research’s results indicates studied field has a high degree of abilities and capacities such as efficient local knowledge regarding natural disaster management, participation and collaboration of villagers and finally local Structure.disaster management planning.