چگونگي انتقال رطوبت در بارش زمستانه غرب ايران (مطالعه موردي بارش 3-7 ژانويه 1996)

Mechanism of Water Vapor Transport in Winter Rainfall Over the West of Iran (A Case Study: 1-7 January 1996)

در اين مقاله به منظور شناسايي منابع رطوبتي، بارشهاي مناطق غربي ايران و چگونگي انتقال بخارآب از نواحي اطراف به اين منطقه، سامانه بارانزاي زمستاني، از نوع تلفيقي سوداني – مديترانه اي، انتخاب شده است. مطالعه توزيع نم ويژه و آب قابل بارش در منطقه نشان مي دهد كه رطوبت دو روز قبل از شروع بارش روي ايران در ترازهاي پاييني وردسپهر از نواحي جنوبي درياي سرخ و خليج عدن به سمت شمال خاورميانه و سپس از روز شروع بارش به سمت شرق (غرب ايران) جابه جا شده اند. مقادير شار رطوبت محاسبه شده نشان مي دهد كه درياي عرب و عمان در دوره مطالعه، بيشترين واگرايي شار رطوبت را بويژه در ترازهاي پاييني داشته است. اما نقش درياي سرخ در ترازهاي مياني بارزتر شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه مديترانه شرقي نه تنها فرستندگي رطوبت نداشته بلكه از درياهاي عمان، عرب، سرخ و قسمت مركزي خود رطوبت دريافت كرده است. بالاترين مقدار همگرايي رطوبت در طي روزهاي بارش بر روي ايران در ترازهاي پاييني بوده است كه فقط در ناحيه شمال غرب ميزان انتقال رطوبت در ترازهاي پاييني و مياني وردسپهر با هم برابر هستند. با توجه به نتايج اين تحقيق مي توان گفت درياهاي عمان و عرب اصلي ترين منبع تامين رطوبت بارش رخ داده روي غرب ايران مي باشند.

In this paper, in order to recognizing of moisture resources of western part of Iran and water vapor transport quality from surrounded around areas to this region were selected. The study of specific moisture distribution and precipitable water in the study area indicate that the moisture from two days before precipitation start on the Iran, in lower levels of troposphere from southern region of Red sea and Aden gulf, to north of middle east and then from precipitation start day to east (west of Iran) were replaced. Calculated moisture flux values have indicated that Arab and Oman seas in study period have the heights divergence of moisture flux specifically in lower levels of troposphere. But the role of Red sea in middle levels is clear. The result of this study indicates that eastern Mediterranean Sea not only has not moisture sending but also from Oman, Arab, Red Seas and theirs central part moisture received. The highest moisture in precipitation days on the Iran observed in the lower levels of troposphere that are equal only in northwest region, moisture transition rate in lower levels and middle of troposphere. Also the result indicates that Oman Sea and Arab sea are the most important resources of moisture supply of occurred precipitation on the west of Iran.