پهنه‌بندي تحول كارست دراستان كرمانشاه

Zoning of Karst Evolation of Kermanshah Province

استان كرمانشاه با مساحتي حدود 286/24953 كيلومتر مربع در ميانه ضلع غربي كشور واقع شده است كه قسمت عمده آن در داخل زون هاي زاگرس رورانده و چين خورده قرار دارد و اغلب ارتفاعات آن از سازندهاي سخت (كربناته) تشكيل شده است. پهنه هاي كارستي استان كرمانشاه نقش مهمي در تامين و تغذيه آبخوانها دارد. به همين دليل براي شناسايي اين پهنه ها و ميزان تحول آنها در اين پژوهش اقدام به پهنه بندي تحول كارست و تهيه نقشه آن شده است. به منظور دستيابي به اهداف تحقيق ابتدا چاله هاي بسته سطحي به عنوان شاخص تحول كارست با استفاده از نقشه هاي توپوگرافي 50000/1 و تصاوير ماهواره اي 5 متر (BW) IRS شناسايي، نقشه آنها تهيه و پس از بررسيهاي آماري وتاييد ارتباط نقشه ها با موضوع به كمك مربع كاي و عمليات ميداني، هفت عامل، ارتفاع، ليتولوژي، ژيومورفولوژي (زمين ساخت)، دما، بارش، تبخير و شيب به عنوان عوامل موثر در تحول كارست انتخاب شده اند. پس از رقومي كردن كليه داده هاي مربوط به آن براي ارزشگذاري (وزن دهي) طبقات نقشه هاي عامل از روشهاي آماري تحليل سلسله مراتبي (قضاوت كارشناسي)، تراكم سطح، ارزش اطلاعاتي، وزن متغيرها و روش تجربي استفاده شده است، درنهايت در محيط GIS، نقشه هاي عامل هم پوشاني و نقشه هاي پهنه بندي تحول كارست با 5 روش مذكور به دست آمده است. در بين روشهاي به كار گرفته شده براي پهنه بندي، روش ارزش اطلاعاتي بيشترين انطباق را با شاخص انتخاب شده (چاله هاي بسته) در منطقه مطالعه شده دارد. نقشه هاي پهنه بندي به دست آمده علاوه بر تعيين مناطق با درجات مختلف تحول اشكال كارست در استان، محدوده هاي داراي شرايط مساعدتر فعاليت كارست در اقليم حاضر را نيز نشان مي دهد. همچنين در اين تحقيق مشخص مي شود كه توده آهكي بيستون نسبت به ساير سازند ها در واحد ساختماني زاگرس رورانده و نسبت به ساير واحد‌هاي ساختماني (زاگرس چين خورده و زون دگرگوني) تحول بيشتر است. با توجه به نتايج به دست آمده درنقشه نهايي مي توان به اين نتيجه رسيد كه هر جا در استان كرمانشاه تحول كارست بيشتر است، به احتمال زياد منابع آب زير زميني نيز غني مي باشد كه در برنامه ريزيها بايد به آن توجه ويژه داشت.

Kermanshah province with an area about 24953, 286 square kilometers is located in the middle of western side of the country which its main part is in the zones of nappe and foliated Zagross and its heights are often formed of the hard carbonated formations. The Karsti zoning of Kermanshah province play an important role in the providing and feeding of aquiferouses; for this reason to recognize these zonations and the rate of their modification, the zoning of the modification of the karst is done in this research and its map has been drawn too. For the purpose of acquiring of the aims of the research , first the closed superficial holes as the index of the modification of the karst were recognized by using the topographic maps 1/50000 and the recognizing pictures 5 metersIRS (BW), their maps were drawn ap and after examining statistically and confirm ation of relationships the maps and the subject, by the help of the Kay square and the rotary operation, seven factors of height, lithology, geomorphology, temperature, rainfall, vaporization and slope as the effective factors in the modification of the karst have been selected. After digitalization of all of the respective data for evaluation (giving weight) the classes of the maps of aquired from the statistics ways, analysis of the hierarchic (expertizing judgement), condensation of the surface, the informational value, the variables weight and the experimental way were used. Then in the environment of GIS the maps of the factor of overlapping and the maps of the zoning the modification of the karast has been aquired with the 5 ways mentioned. Among the ways used for zonation, the way of the informational value has the most adaption with the selected index ( the closed holes ) in the zone table and the graph of the per each station irrigation schedule table forecast being studied The aquired maps of the zoning , beside the determininationof the zones with different degrees of modification of the Karstʹs forms in the province, they also show the ranges with more convenient than of Karstʹs activity in the current climate. It also becomes clear in this research that the cacalreous mass of Bistoon proportion to the other forma tions in the structural unit of nappe Zagros and proportion to the other structural units (foliated Zagross and transformation zone ).