توسعه منطقه‌اي در نواحي مرزي شمال‌غربي ايران (نمونه موردي منطقه آزاد تجاري- صنعتي ارس)

Regional Development in North-Western Border Regions of Iran (Case study, Aras free trade-industrial zone)

جغرافياي ايران و نيز امكان‌سنجي فرصت‌هاي اقتصادي قابل سرمايه‌گذاري در مناطق آزاد اين كشور بيانگر آن است كه اين مناطق مي‌توانند به‌عنوان منابع اقتصادي كم‌نظير و مستعدّ سرمايه‌گذاري مورد بررسي قرار گيرند. از‌اين‌رو، در اين پژوهش سعي شده با رويكرد توسعه منطقه‌اي، توان‌هاي صنعتي، تجاري و گردشگري منطقه آزاد ارس بازكاوي شود. روش اين پژوهش،توصيفي- تحليلي است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد منطقه آزاد تجاري- صنعتي ارس با توجه موقعيت ژيواستراتژيك، همسايگي با كشورهاي C. I. S (كشورهاي مستقل مشترك‌المنافع)، قرارگيري در كريدورهاي بين‌المللي حمل و نقل (6 كريدور) و قرار گرفتن در مسير جاده ابريشم، نزديكي به تركيه به‌عنوان دروازه اروپا، قابليت ايجاد ارتباط جاده‌اي و ريلي بين كشورهاي شمالي ايران با حوزه خليج فارس در كوتاه‌ترين مسير، وجود رودخانه ارس به‌عنوان عامل پيوند‌دهنده طبيعي، برخورداري از پشتيباني مادر‌شهر تبريز، جاذبه‌هاي گردشگري و...، و در صورت داشتن برنامه جامع منطقه‌اي، مستعد توسعه همه‌جانبه منطقه‌اي است.

Geographical study of Iran and feasibility of economic investment and opportunities in free trade zones, indicate that these zones can be regarded as exceptional investable economic resources. Hence this study considers the industrial, commercial and tourism potentials of Aras free zone, adopting a regional developmental approach by using descriptive-analytical method. Results show that Aras free zone enjoys comprehensive regional development potential because of its geostrategic position, neighboring C.I.S countries, being locating in international transportation corridors (6 corridors) as well as the Silk Road, the closest zone to Turkey as the Europe gateway, having capability of serving as the shortest road and rail link between Iran and other Persian Gulf countries, having Aras river as a natural link, enjoying the support of the metropolis of Tabriz, tourist attractions, etc.