نيازهاي گرمايي شته Sitobion avenae (Hem.: Aphididae) و زنبور پارازيتوييد Praon volucre (Hym.: Braconidae)

Thermal Requirements of Sitoibion avenae (Hem.: phididae) and its Prasitoid, Proan volucre (Hym.: Braconidae)

شته غلات Sitobion avenae (F.) (Hemiptera: Aphididae) يكي از آفات مهم گندم و زنبور Praon volucre (Hymenoptera: Braconidae) يكي از پارازيتوييدهاي اصلي اين شته در ايران است. در اين تحق‍يق، نيازهاي گرمايي شته غلات و پارازيتوييد آن در 6 دماي ثابت (10، 15، 20، 25، 5/27 و 30 درجه سلسيوس)، رطوبت نسبي 5±60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي، روي گندم (رقم پ‍يشتاز) مورد ارزيابي قرار گرفت. طول دوره نابالغ شته از 46/25 روز در 10 درجه سلسيوس به 48/8 روز در 25 درجه سلسيوس كاهش يافت. طول دوره نابالغ پارازيتوييد با افزايش دامنه دمايي از 10 تا 25 درجه سلسيوس به طور معني داري كاهش پيدا كرد. رابطه بين دما و نرخ رشد در S. avenae و P. volucre با استفاده از مدل‌هاي خطي و غير خطي تعيين شد. براساس تخمين مدل خطي آستانه پايين دماي رشد و نمو براي شته غلات و زنبور P. volucre به ترتيب 7/2 و 3/4 درجه سلسيوس برآورد شد. ثابت گرمايي نيز براي شته غلات و پارازيتوييد آن به ترتيب 6/176و 09/284 روز-درجه برآورد شد. از بين مدل هاي غيرخطي و خطي مورد بررسي مدلAnalytis-3 برازش داده شده با نرخ رشد و نمو شته و مدل‌هاي Logan-6 و Logan-10 برازش داده شده با نرخ رشد و نمو زنبور، از نظر آماري داراي بيشترين مقدار R2adj و كمترين مقدار SSE و AIC بودند.

The grain aphid, Sitobion avenae (Hemiptera: Aphididae) is one of the injuriously important pests of wheat and Praon volucre (Hymenoptera: Braconidae) is one of its major parasitoids in Iran. In this research, thermal requirements of the grain aphid and its parasitoid were evaluated at six constant temperatures (10, 15, 20, 25, 27.5 and 30 °C), 60 ± 5 % relative humidity and a photoperiodicity of 16:8 h (light:dark) on wheat crop (Pishtaz cultivar). Developmental time of the grain aphid decreased from 25.46 days at 10 to 8.48 days at 25 °C. The developmental time of the parasitoid decreased significantly as temperature increased whithin the range of 10-25 °C. The relationship between temperature and developmental rates of S. avenae and P. volucre were determined employing linear vs nonlinear models. The lower temperature thresholds (estimated by linear model) were 2.7 and 4.3 °C for aphid vs parasitoid, respectively. Thermal constant from egg to adult emergence for grain aphid and its parasitoid were estimated 176.6 and 284.09 degree-days, respectively. The Analytis-3 developmental model was recommended for description of temperature dependent development of S.avenae while the logan-6 and logan-10 developmental models for P.volucrae, as based on their excellent goodness-of-fit to the data (R2adi, SSE and AIC).