تحليل امكانات و محدوديتهاي ژيومورفولوژيك در انتخاب محورهاي توسعه شهري (نمونه موردي: شهر داراب)

Geomorphologic Possibilities & Limitations Analysis in Selecting Urban Development Directions (Case Study: Darab)

هدف از پژوهش حاضر، شناخت پديده‌ها و فرايندهاي ژيومورفولوژيك موثر بر توسعه شهري و امكانات و محدوديتهايي است كه اين عوامل براي توسعه شهري فراهم مي‌كنند. به‌دليل وجود تنگناهاي ژيومورفولوژيك در جهات مختلف توسعه شهر داراب كه در جنوب شرقي استان فارس واقع شده، اين شهر بعنوان نمونه موردي، مطالعه شده است. در مطالعه پديده‌ها و فرايندهاي ژيومورفولوژيك فعال در منطقه و محدوده شهر داراب، با استفاده از مطالعه ميداني و اسنادي و بررسي عكسهاي هوايي و نقشه‌هاي شهر و منطقه، سعي شده است كه فرصتها و محدوديتهاي ژيومورفولوژيك موجود در جهات مختلف توسعه شهر داراب مشخص و درنهايت مناسبترين محور براي توسعه آينده شهر تعيين شود. نتيجه بررسيها نشان مي‌دهد كه شهر داراب براي توسعه آتي در تمامي جهات با محدوديت فرايندهاي مختلف ژيومورفولوژيك مواجه است، اما فرايندهاي مربوط به آبهاي سطحي و شيب مهمترين فرايندهاي محدودكننده توسعه شهر هستند. بيشترينه اين محدوديتها در جنوب و جنوب‌غربي و كمترينه آنها در شرق شهر وجود دارد. بنابراين با توجه به لزوم توسعه شهر و محدوديتهاي جدي كه در جهات ديگر براي گسترش شهر داراب وجود دارد، در حال حاضر بطور نسبي مناسبترين جهت براي توسعه، زمينهاي واقع در شرق شهر است.

The aim of this study is to understand the phenomena and geomorphologic processes affecting the urban development, and also the abilities and limitations of such factors. Darab city was selected as case study due to the existence of geomorphologic limitations in the city’s different sides. Darab is located in the south eastern of Fars province. The research focuses on identifying the abilities and geomorphologic limitations available in different directions of the city by documentary investigation, map and remotely sensed data investigations and field observations, and finally determining the best aspect for development in the of the city future. The results showed that Darab faces geomorphologic limitations in all sides; limitation of runoff accumulation and underground water excavation because of low aquifers slope in the south, desirable agricultural lands and soft soil in the west and southwestern parts, elevations and scope processes in the north and northeastern parts, and young and unstable piedmonts in the east and southeastern sides. Therefore, Darab city will encounter geomorphologic limitations in thefuture development, especially in the geomorphic processes related to the runoff and underground waters. Consideing that the city’s development needs and serious limitations in other directions, the most proper direction for Darab expansion is the lands located in the eastern part of the city, respectively.