مشتركات سوانح العشّاق و تمهيدات در باب عشق و تفكّر عارفانه

The Commonalities of Savaneh-al-oshagh (Lover’s Events) and Tamhidat (preparations) Concerning Mystic Love

بي گمان افكار عرفاني و صوفيانه ي حلّاج به احمد غزّالي رسيده و از او به عين القضات همداني، و اين هر سه از هميشه تا جاويدان از گردن كشان حوزه ي عرفان و تصوف ايراني- اسلامي مي باشند. اين مقاله به بيان اقتباس هاي عين القضات از احمد غزالي در بسط و تقرير معاني و اسرار و حقايق عشق و اشتراكات آن دو، در اين حوزه مي پردازد. در آغاز، به بيان مشتركات مبحث عشق و حالات آن، در تمهيدات با سوانح العشّاق -كه تماماً در باب عشق مي باشد، پرداخته و در ادامه تاثير انديشه هاي عرفاني احمد غزّالي بر عين القضات همداني كه در تمهيدات تبلور يافته، بررسي و تحليل شده است. سپس به نوع اقتباس هاي عين القضات از غزّالي در سوانح العشّاق نيز اشاره مي شود كه شامل استعمال واژگان مشابه و معاني و مضامين متّحد و يكسان است.

The present article deals with Ein-ol-ghozat’s borrowings from Ahmad Ghazali concerning the expansion and utterance of meaning, the mysteries and truths of love as well as the commonalities of these scholars regarding love. First, the authors have referred to their commonalities in the theme (Love) and its manners in Tamhidat and Savaneh-al- oshagh - totally about love- quoted the effect of Ahmad Ghazali’s mystic thoughts on Ein-ol-ghozat that have been crystallized in Tamhidat. Then we have referred to Ein-ol-ghozat’s type of borrowing from Ghazali that include shared works, meaning, and concepts. Needless to say, mystic thoughts of Halaj have been conveyed to Ahmad Ghazali and from him to Ein-ol-ghozat Hamedani. The three people have always been the advocators of the realm of Iranian Islamic Gnosticism.