بررسي نقش فاكتورهاي خاكي بر تراكم ودرصد تاج پوشش گونه هاي مرتعي با استفاده از GIS ( مطالعه موردي در بخشي از مراتع حوضه "واز")

• Investigation of Soil Factors on Crown Percentage and Abundance Range Species Using GIS (Case Study in Part of the Rangelands of Vaz Watershed)

مديريت و بهره برداري اكوسيستم هاي مرتعي نياز به شناخت دقيق اجزاي آنها و ارتباطات و اثرات متقابل اين اجزا با يكديگر دارد. اين تحقيق به منظور تعيين ارتباط بين فاكتورهاي خاك و پارامترهاي پوشش گياهي در بخشي از مراتع حوزه "واز" در مساحتي معادل 2296 هكتار، واقع در استان مازندران انجام پذيرفت. براي اين منظور 25 واحد كاري از هم پوشاني نقشه هاي شيب، جهت و ارتفاع با استفاده از GIS، به عنوان پايه و مبناي نمونه برداري پوشش گياهي و خاك تعيين گرديد. فاكتورهاي خاك از قبيل ازت، ماده آلي، pH، EC، بافت و ساختمان تعيين و پارامترهاي پوشش گياهي (تاج پوشش و تراكم) براي تعدادي از گونه هاي مرتعي مشخص شد. سپس با استفاده از روشهاي آماري همبستگي بين فاكتورهاي خاك با درصد پوشش تاجي و تراكم گونه ها بررسي گرديد. نتايج بيانگر آن است كه تاثير فاكتورهاي خاك بر روي گونه هاي گياهي يكسان نيست. از بين اين فاكتورهاي مورد مطالعه؛ EC، pH و رس به ترتيب بيشترين اثر را بر روي پوشش تاجي و EC، رس، نيتروژن و pH بيشترين تاثير را روي تراكم اغلب گونه ها در منطقه داشته است. البته ميزان اين تاثير بسته به نوع پوشش متفاوت است. همچنين با توجه به نتايج، مشخص گرديد كه هر گونه گياهي در شرايط ادافيكي خاصي قادر به رشد و ادامه حيات مي باشد كه از شرايط رشد گونه هاي ديگر متفاوت است.

Management and optimal utilization of ecosystems need to identify their components and the relation and interactions between these components. The purpose of this research to determine the correlation between soil factors and vegetation parameters in a part of the Watershed rangelands in the Mazandaran province. The area of rangeland was about 2296 ha. For this purpose, 25 land units were selected by overlaying the slope, aspect and height maps using GIS as a foundation of sampling of vegetation and soil. Soil factors such as N, organic material, pH, EC, texture and structure were determined. Then plant cover parameters (canopy and density) measured for some species. Using statistic methods, correlations results showed that between soil factors and percentage of canopy cover and density in studied species identified, the effects of soil factors on studied species were not the same. EC, pH and clay were more effective on canopy and EC, clay, N and pH were more effective than the others on density of most of species. Also these relations differ with kind of vegetation. Also results showed that each plant species grows and lives in special edaphically condition that is different for others.