بررسي بحران آب استان خراسان

An Investigation on the Water Crisis in Khorasan Province

حجم آب تجديد شونده سالانه در سطح استان خراسان، حدود 9/11 ميليارد مترمكعب است كه 9/3 ميليارد متر مكعب آن سطحي و 8 ميليارد متر مكعب آن زيرزميني است؛ آب زيرزميني استان عمدتاً در آبخانه‌ دشت‌هاي استان يافت مي‌شود و نسبت به منابع آب سطحي از اهميت بيشتري برخوردار است. هر ساله حدود7/9 ميليارد مترمكعب آب زيرزميني از اين آبخانه‌ها استخراج، و به مصارف مختلف، عمدتاً كشاورزي مي‌رسد. توسعه‌اي كه به صورت اضافه برداشتها (برداشت بيشتر از تغذيه سالانه) توسط چاههاي عميق صورت مي‌گيرد، سبب شده كه آبخانه 57 دشت از 76 دشت استان، با كسري مخزن روبرو شود و استان با بحران شديد آب مواجه گردد. كسري مخزن آب زيرزميني، به 7/1 ميليارد مترمكعب در سال مي‌رسد. گزارشاتي كه تاكنون، درباره بحران آب در استان خراسان انتشار يافته‌اند، عامل اصلي بحران آب را، خشكساليها قلمداد نموده‌اند، در حالي كه در اين تحقيق معلوم شده است كه عامل اصلي بحران آب، اضافه برداشتهاي مستمري است كه توسط چاههاي عميق، از آبخانه دشتها صورت مي‌گيرد و نه خشكساليها به تنهايي. اگرچه خشكساليها نيز در اين بحران نقش دارند. براي اثبات اين ادعا، متوسط سالانه بارندگي (متحرك 5 سالانه) هر دشت، با هيدروگراف آبخانه همان دشت، به مقايسه و تحليل گذاشته شده است.در اين تحليل معلوم شده است، كه سطح آب زيرزميني، حتي در سالهاي تر كه علي‌القاعده مي‌بايست بالا مي‌آمد، همچنان به افت خود ادامه داده است. پيامدهاي جبران ناپذير بحران آب عبارتنداز: بالا رفتن هزينه پمپاژ آب، شور شدن آب زيرزميني، نشست زمين و ايجاد شكافها در سطح دشتها و مشكلات زيست محيطي.

Volume of annual renewable waters in khorasan province is about 11.9 billion cubic matters. Out of which 3.9 Bm3 belongs to surface waters and 8 Bm3 to ground waters. Mainly these Ground waters are found in aquifers of province basins, and qualitatively are better than surface resources. About 9 Bm3 of ground water are extracted annually from he aquifers of basins and consumed in different ways, mainly agriculture ...