كاربردهاي ديني زبان ، يك فيلسوف دو نظرگاه

The Functions of Language,aphilosopher,two Points of view

آيا مي‌توان با استفاده از زبان بشري كه زباني محدود و متناهي است درباره موجودي متعالي و نامتناهي سخن گفت؟ فيلسوفان در پاسخ به اين پرسش آرا و انظار مختلفي به دست داده‌اند. بعضي گزاره‌هاي ديني را از اساس بي‌معنا و غيراصيل دانسته‌اند. مبناي چنين سخني اصلي است كه پوزيتويست‌ها آن را اصل تحقيق نام نهاده‌اند، پوزيتويست‌ها اصل تحقيق را مستند به آموزه‌هاي ويتگنشتاين در رساله منطقي فلسفي مي دانند به ويژه اين نظرگاه او كه ساختار زبان و ساختار جهان واحد است و ما آن‌چه را كه در جهان محسوس وجود دارد به وسيله زبان، تصوير مي‌كنيم پس تنها صورت معنادار زبان، زبان واقع‌نما است. اصل تحقيق مورد اشكال و نقد بسيار قرار گرفته است. مهم‌ترين نقد و مبنايي‌ترين انتقاد را خود ويتگنشتاين كرده است. ويتگنشتاين در آثار اخير خود تلقي يكسره متمايزي از زبان به دست داده است. طبق تلقي جديد او بي‌نهايت صورت‌هاي معنادار زبان داريم كه هر يك منطق، شرايط و قواعد خاص خود را دارند. سخن گفتن به يك زبان مانند فعاليت بازي است. بازي‌ها به ظاهر شبيه‌اند ولي ماهيت واحدي ندارند، هر يك قواعد مخصوص خود را دارند. اين نظرگاه گرچه از بي‌معنايي گزاره‌هاي ديني فرار مي‌كند ولي نمي‌تواند معضل اساسي كاربرد زبان بشري در دين را حلّ كند.