اثر موتاژن هاي شيميايي متفاوت روي رقم برنج طارم محلي

Effect of Different Chemical Mutagens on Tarrom Mahali Rice Cultivar

موتاسيون به عنوان ابزار مفيدي در برنامه هاي اصلاحي گياهان پذيرفته شده است كه قادر است حداكثر تنوع قابل توارث براي عمل انتخاب را فراهم نمايد. در مطالعه حاضر نقش سه موتاژن شيميايي اتيل متان سولفونات (140 ميلي مولار)، سديم آزيد (2 ميلي مولار) و تيمار تركيبي متيل نيتروز اوره + سديم آزيد (30 ميلي مولار+2 ميلي مولار) در ايجاد تنوع در صفات زراعي رقم برنج طارم محلي مورد بررسي قرار گرفت. صفات زراعي مورد بررسي شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، تعداد خوشچه ي اوليه و ثانويه، تعداد دانه هاي پوك، پر و كل در خوشه بودند. نتايج نشان داد كه ارتفاع بوته و تعداد كل دانه در خوشه بيشترين و مناسبترين واكنش را نسبت به اين موتاژن ها نشان دادند. ارتفاع بوته در هر سه تيمار موتاژني نسبت به شاهد بطور معني داري كاهش و تعداد كل دانه در خوشه نيز در هر سه تيمار موتاژني نسبت به شاهد بطور معني داري افزايش يافت. ارتفاع بوته در هر سه تيمار موتاژني بيشترين وراثت پذيري و پيشرفت ژنتيكي را نشان داد. حداكثر مقدار وراثت پذيري و پيشرفت ژنتيكي در اكثر صفات در تيمار تركيبي متيل نيتروز اوره + سديم آزيد مشاهده شد كه نشان دهنده تاثير بيشتر اين موتاژن نسبت به دو موتاژن ديگر بوده است.

Mutation induction has been accepted as a useful tool in plant breeding programs to provide maximum inheritable variability. In present study, role of three chemical mutagens [Ethyl Methan solfonate (140 mM), Sodium Azide (2 mM) and a combination treatment of Methyl Nitros ourea+ Sodium Azide (30 mM+2 mM)] for creating variability in Tarrom Mahali cultivar have been investigated. The measured agronomic characters were: Plant height, tiller number, length and width of flag leaf, panicle length, number of first and second spikelet, number of unfilled, filled and total seeds per panicle. Results indicated that plant height and number of total seed per panicle showed the best response to this mutagens because plant height decreased significantly in all mutagen treatments compared with control. Number of total seed per panicle increased significantly in all mutagen treatments compared with control. Plant height in three mutagen treatments showed the most heritability and genetic advance. Maximum heritability and genetic advances were belong to combination treatment MNU+AZ in most traits, therefore, it is indicated that effects of this mutagen is higher than the other two mutagens.