مطالعه روابط بين عملكرد و اجزاي عملكرد در ژنوتيپ هاي توتون از طريق روش تجزيه عليت

Study of Relationship Between Yield and Yield Components in Tobacco Genotype Using Path Analysis Method

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي، 49 ژنوتيپ‌ توتون برگزيده موسسه تحقيقات توتون گيلان شامل توتون‌هاي غربي با مبدا جغرافيايي متفاوت، در مزرعه موسسه تحقيقات توتون گيلان (رشت) كشت گرديدند. آزمايش در قالب طرح لاتيس 7×7 با دو تكرار انجام گرديد و در مجموع 12 صفت مورد ارزيابي قرار گرفت. تجزيه همبستگي صفات مورد بررسي نشان داد كه عملكرد برگ سبز با تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، ضريب سطح برگ، ارتفاع بوته، دوره گل دهي و روز تا گل دهي همبستگي مثبت و بالايي دارند، عملكرد برگ خشك با اكثر صفات (به جز دوره گلدهي) همبستگي مثبت و معني‌داري را نشان داد. بيشترين ضريب همبستگي بين عملكرد برگ سبز با عملكرد برگ خشك (845/0) بدست آمد. تجزيه رگرسيون گام به گام نشان داد كه دو صفت عملكرد برگ سبز (X1) و تعداد برگ (X2)، روي عملكرد برگ خشك اثر معني داري دارند، تجزيه عليت نيز اثر مستقيم اين دو صفت بر روي عملكرد برگ خشك را به ترتيب 5/0 و 47/0 برآورد نمود. در مرحله بعد با در نظر گرفتن عملكرد برگ سبز به عنوان متغير وابسته و ساير متغيرها به جز عملكرد برگ خشك به عنوان متغيرهاي مستقل و انجام تجزيه رگرسيون گام به گام، تنها دو صفت ارتفاع بوته (X1) و ضريب سطح برگ (X2) در مدل رگرسيوني باقي ماندند و به عنوان متغيرهاي علت رديف دوم عملكرد برگ خشك در نظر گرفته شدند.

In order to investigate of Tobacco germplasm genetic diversity, 49 genotypes were grown in Tobacco Research Institute (Rasht, IRAN) as a simple lattice design 7×7 with 2 replications and 12 treatments were evaluated as well. Correlation analysis to studied traits showed that Fresh leaf yield with leaf number, leaf length, leaf width, leaf area index, plant height, flowering period and days to flowering had positive and high correlation. Also correlation of dried leaf yield with other traits except flowering period was positive. Stepwise regression analysis showed that only two traits: fresh leaf yield (X1) and leaf numbers (X2) were affected on dried leaf yield significantly. Thus, direct effect of these two traits on dried yield were calculated 0.5 and 0.47 respectively by Path analysis. The stepwise regression analysis showed that plant height (X1) and leaf area index (X2) had highly significant effect on fresh leaf yield and they were considered as second step of dry leaf yield.