معاد جسماني در قرآن و تبيين آن در حكمت سينوي و صدرايي

Quranic Resurrection and its Explanation in Avicennian and Sadrian Philosophy

اين مقاله به شيوه مقالات دايرهْْ‌‌المعارفي نوشته شده و رسالت آن ارايه گزارشي كوتاه ولي پرمحتوا از بحث‌هايي در زمينه معاد نزد انديشمندان مسلمان است، در اين نوشتار كوشيده‌ايم نشان دهيم كه برداشت عمومي از معاد جسماني در قرآن كه همان بازسازي بدن‌هاي دنيوي از اجزاي پراكنده آنهاست، دليل عقلاني ندارد. بلكه برخي از انديشمندان اسلامي برآنند كه دليل عقلي بر عدم امكان آن دلالت دارد. از اين رو، پس از ارايه تعريف‌هاي معاد جسماني و روحاني و ادله ضرورت معاد نزد انديشمندان اسلامي و گزارشي از معاد در قرآن، ديدگاه دو فيلسوف بزرگ وصاحب مكتب، يعني ابن‌سينا و ملاصدرا در اين باره گزارش شده است. نكته مهم در اين مقاله، منابع فراوان آن است كه مي‌تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گيرد.

Written like an encyclopedic article, the present article aims at presenting Muslim scholarsʹ points of views regarding resurrection in a short but comprehensive manner. The author tries to show that the general assumption about physical resurrection in the Quran (according to which scattered physical particles are collected and reconstructed) is not supported by any rational argument; rather, rational arguments, according to some Muslim thinkersʹ stand against it. Thusʹ after presenting the definitions of physical and spiritual resurrections, relating its arguments from the viewpoints of Muslim thinkers and giving an account of the resurrection in the Quran, the paper relates the opinions of two great school-founder philosophers, namely Avicenna and Mulla Sadra in the area. The important characteristic of this writing is its making reference to numerous sources, a thing that can be of use for researchers.