بررسي توليد بهاره ذرت شيرين (Zea mays var saccharata) در تاريخ‌هاي مختلف كاشت با استفاده از كشت زير پلاستيك در منطقه گچساران

Evaluation of Spring Sweet Corn (Zea mays var saccharata) Production in Different Planting Date under Plastic Cover in Gachsaran Province

به‌منظور بررسي توليد بهاره ذرت شيرين (Zea mays var saccharata) به‌صورت كشت زير پلاستيك در گچساران، اين آزمايش در سال زراعي 89-1388 در زمين‌هاي دشت ابدالان در حومه شهر گچساران اجرا گرديد. آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. عامل‌هاي آزمايش شامل: هيبريدهاي ذرت شيرين به‌عنوان عامل اصلي در چهار سطح (هيبريدهاي مريت، چلنجر، چيس و بيسين) و تاريخ كاشت به‌عنوان عامل فرعي در پنج سطح (25 دي، 5 ، 15 و 25 بهمن و 5 اسفند) بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تاثير هيبريد بر صفات تعداد روز تا ظهورگل تاجي و ظهور بلال، تعداد روز تا برداشت محصول، عملكرد تر بلال، شاخص برداشت بلال، شاخص برداشت دانه كنسروي، طول بلال، تعداد رديف دانه در بلال، عملكرد تر بيولوژيك و وزن هزار دانه معني‌دار بود. همچنين، تاثير تاريخ كاشت بر صفات تعداد روز تا ظهور گل تاجي، تعداد روز تا ظهور بلال، تعداد روز تا برداشت محصول، عملكرد تر بلال، شاخص برداشت بلال، قطر بلال، طول بلال، عملكرد بيولوژيك و وزن هزار دانه معني‌دار بود. هيبريد بيسين و چيس به ترتيب داراي بيشترين و كمترين عملكرد تر بلال به ميزان 09/17 و 13/15 تن در هكتار بودند. بيشترين و كمترين ميانگين عملكرد تر بلال به ميزان 81/16 و 06/15 تن در هكتار به ترتيب در تاريخ‌هاي كاشت 25 دي و 5 اسفند به‌دست آمد. هيبريد بيسين داراي بيشترين عملكرد دانه كنسروي به ميزان 39/8 تن در هكتار و هيبريد چلنجر داراي كمترين عملكرد دانه كنسروي به ميزان 56/7 تن در هكتار بودند. بيشترين ميانگين عملكرد دانه كنسروي به ميزان 41/8 تن در هكتار در تاريخ 25 دي و كمترين عملكرد دانه كنسروي به ميزان 45/7 تن در هكتار در تاريخ كاشت 5 اسفند به ‌دست آمد. هيبريد مريت داراي بيشترين تعداد روز تا برداشت بلال به ميزان 3/94 روز و هيبريد چيس داراي كمترين تعداد روز تا برداشت به ميزان 2/86 روز برآورد شدند. بيشترين ميانگين تعداد روز تا برداشت بلال به ميزان 5/101 روز در تاريخ كاشت 25 دي و كمترين تعداد روز تا برداشت بلال در تاريخ كاشت 5 اسفند به‌دست آمدند. برهمكنش هيبريد و تاريخ كاشت نشان داد كه بيشترين تعداد روز تا برداشت بلال به ميزان 7/104 روز در هيبريد مريت در تاريخ كاشت 25 دي و كمترين تعداد روز تا برداشت بلال به ميزان 3/78 روز مربوط به هيبريد چيس در تاريخ كاشت 5 اسفند بود. در مجموع با توجه به نتايج اين آزمايش هيبريد بيسين و تاريخ كاشت 25 دي، جهت كشت زير پلاستيك ذرت شيرين در منطقه گچساران مي تواند مورد توجه قرار گيرد.

In order to evaluate the performance of spring sweet corn (Zea mays var saccharata) at different planting dates under plastic cover, a split plot experiment based on RCBD with three replications was conducted in Gachsaran, in southwest of Iran, during 2009-2010 growing season. Four sweet corn hybrids (Merit, Challenger, Chase and Basin) were used as main factor and five sowing date (15th and 25th Jan, 4th, 14th and 24th Feb) as sub factor. The results showed that hybrid effect was significant on the days to tassel and ear emergence, days to harvest, ear harvest index, ear length, number of row per each ear, wet biological yield and 1000 grains weight, at 1%, and ear wet yield and grain yield harvest index at 5% probability levels. Also the effect of sowing date was significant on the days to tassel and ear emergence, days to harvest, ear wet yield, ear harvest index, ear diameter, ear length, biological yield, and 1000 grains weight at the 1% probability level. ʹBasinʹ and ʹChaseʹ hybrids were determined to have highest and lowest ear wet yield (17.09 and 15.13 t.ha-1) respectively. The highest and the lowest wet ear yield (16.81 and 15.06 t.ha-1) belonged to 15th Jan. and 24th Feb. respectively. ʹBasinʹ hybrid and ʹChallengerʹ with 8.39 and 7.59 t.ha-1 grain yield were found to be highest and lowest yields. The highest and the lowest grain yield (8.41 t.ha-1 7.45 t.ha-1) were recorded for 15th Jan. and 24th Feb. respectively.ʹ Meritʹ and ʹChaseʹ hybrids were determined to have longest and shortest days to ear harvest (94.3 and 86.2 days). Longest and shortest days to ear harvest (101.5 and 82 days) were recorded in 4th Jan. and 24th Feb. Sowing date and hybrids interaction effects showed that the longest and shortest days to ear harvest (104.7 and 78.3 days) were calculated in 4th Jan. of Merit and in 24th Feb. for Chase. Based on these results, it can be concluded that ʹBasinʹ hybrid Feb. 24 is the most suitable cultivar to be produced in Gachsaran.