شادي گرايي و جنبه هاي تعليمي آن در غزليات شمس

Happiness-orientation and its Didactic aspects in Ghazals of Shams

شادي يك پديده دروني و روحي است كه در زندگي فردي و اجتماعي بشر حضور و نقش فعّالي دارد. از اين رو در دين و عرفان اسلامي جايگاهي والا يافته است. ابعاد تعليمي شادي در عرفان از مهم‌ترين نقشهاي آن به شمار مي‌آيد. غزليات جلال الدّين محمد مولوي بلخي - موسوم به غزليات شمس تبريزي- به اعتبار ميزان كاربرد مضمون شادي، براي تحقيق در اين مورد اهميت و ظرفيت زيادي دارد و هدف اين مقاله آن بوده كه پس از تعريف شادي، از ديدگاههاي مختلف- بويژه عرفاني- نقش تعليمي، عوامل و نشانه هاي شادي گرايي را در غزليات شمس بررسي نمايد. در اين تحقيق به شيوه كتابخانه اي و اسنادي تمامي غزليات مولوي مطالعه و شواهد مربوط به موضوع تحقيق استخراج و بررسي شد. نتيجه اين بررسي نشان مي دهد كه مولانا شاعري شادي گرا بوده و از خواصّ و كاركردهاي تعليمي شادي براي القاي انديشه هاي عرفاني اش بهره فراواني برده است.

Happiness is a mental and internal phenomenon and has an active role and presence in human’s individual and social life. Therefore it has been glorified in Islamic mysticism and religion. Didactic views of happiness are considered as the most important roles of it in mysticism. Theghazals of Jalalu’d-Din Muhammad MolaviBalkhi – named as “Shams-i-TabriziGhazals”- are in a high importance and dignity according to the amount of happiness subject usage in it. This paper tries to study happiness-orientation factors and symptoms after defining happiness especially from the mystic and didactic view. The study and survey of Molana’sgazals demonstrates that he was a happiness-orientated poet and has used the features of the didactic applications of happiness to convey his mystic thoughts in a great deal.