نقش آگاهي محاوره اي بر عملكرد كودكان در تكاليف تيوري ذهن

Role of Conversational Awareness on Childrenʹʹs Performance in False Belief Tasks

كودكان با داشتن توانايي اي به نام "تيوري ذهن"، به بازنمايي باور انسانها و در نتيجه، درك و پيش بيني رفتار آنان قادر مي گردند. زبان در تحول تيوري ذهن و نيز عملكرد كودكان در تكاليف باور كاذب نقش مهمي ايفا مي كند. تحقيقات نشان مي دهند كه كودكان زير چهار سال معمولاً در تكاليف باور كاذب شكست مي خورند. در مورد دلايل شكست كودكان خردسال در تكاليف باوركاذب، دو رويكرد عمده وجود دارند كه يكي از آنها، عدم تحول مفهومي در توانايي تيوري ذهن را دليل شكست مي داند (نظريه نقص مفهومي) و ديگري، رشد محدود ظرفيتهاي زباني را (نظريه محدوديت عملكرد). 111 كودك در دو گروه با ميانگينهاي 3 سال و 5 ماه، و 4 سال و 5 ماه، در دو تكليف كلامي و تصويري باور كاذب ("استاندارد" و "نگاه اول")، و نيز در درك آگاهي محاوره اي، مورد آزمون قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه عملكرد هر دو گروه از كودكان در تـكاليف باور كاذبـي كه از لـحاظ محاوره اي تـسهيل شده بودند ("نگاه اول")، در مـقايسه با عملكرد آنان در تكاليف استاندارد باور كاذب، ب هطور معناداري بهبود يافت. همچنين، بين نمره هاي آزمون آگاهي محاوره اي و تكاليف باور كاذب، رابطه معناداري به دست آمد. اين نتايج، نظريه محدوديت عملكرد را تاييد مي كند كه مي گويد شكست كودكان سه ساله در تكاليف استاندارد باور كاذب، نه به دليل ناتواني مفهومي آنان در بازنمايي باور كاذب چنانكه در نظريه نقص مفهومي بيان مي شود)، بلكه به دليل محدوديت دانش زباني آنان است. بر اين اساس، ضرورت دارد تا سطح تحول يافتگي زباني كودكان،‌ در سنجش و تبيين چگونگي رشد تيوري ذهن كودكان مورد توجه قرار گيرد.