مذهب و باروري: تحليل رفتار باروري گروه‌هاي مذهبي سنّي و شيعه شهر گله‏دار استان فارس

Religion and Fertility: An Analysis of the Fertility of Shiite and Sunni Women in Galedar City of Fars Province

تعلق مذهبي و مذهبي بودن (به‏عنوان عوامل فرهنگي) در بررسي موضوعات جمعيتي، به‌خصوص باروري، كمتر (دست‌كم در ايران) مورد توجه قرار گرفته است. سوالات اصلي تحقيق حاضر اين است كه آيا ميان دو گروه مذهبي سنّي و شيعه در زمينه باروري تفاوت وجود دارد؟ آيا اين تفاوت معني‏دار است؟ و آيا با كنترل مشخصه‏هاي اجتماعي، اقتصادي و جمعيتي اين تفاوت معني‏دار خواهد ماند؟ جامعه مورد تحقيق، شهر گله‏دار از توابع شهرستان مهر واقع در استان فارس مي‏باشد. از جامعه مورد نظر تعداد 306 نفر زن ازدواج كرده 49-15 ساله (از دو گروه مذهبي شيعه و سنّي) به‏صورت نمونه انتخاب شدند و رفتار باروري آن‌ها با توجه به فرضيات تحقيق مورد بررسي قرار گرفت. جهت تبيين باروري از سه فرضيه خصايص و ويژگي‌ها، الهيات ويژه‏‌، و موقعيت گروه اقليت استفاده شده است. در تحليل داده‌ها از روش تحليل طبقات چندگانه استفاده شده است. زنان سنّي ميزان باروري بالاتري را نسبت به زنان شيعه داشته‏اند. هر چند بعد از ورود متغيرهاي كنترل، از تفاوت باروري دو گروه مذهبي كاسته شد، اما تفاوت باروري هم‌چنان معني‏دار باقي ماند. اين تفاوت مي‏تواند از طريق پايبندي به ارزش‌هاي (مذهبي و غيرمذهبي) گروه خودي در مقابل گروه بيروني تبيين شود.

Religion or religiosity as a cultural factor has been rarely (at least in Iran) used to explain demographic issues like fertility. This paper aims to answer the following questions: Are fertility differences between the Shiites and Sunnis widespread? Are the differences significant? Would the differences remain significant, if social, economic and demographic factors are controlled? Explanations are done using the Characteristics, Particularized theology, and Minority group hypotheses. The sample survey was used as the research method. Target population comprised married women aged 15-49 years residing in Galedar city of Fars province in Iran. From the population, 306 women (156 Sunni and 150 Shiite) were randomly selected as the sample. Data were mainly analyzed using the Multiple Classification Analysis (MCA). Our findings show that Sunni women had substantially higher fertility than their Shiite counterparts. The difference in fertility between the two religious groups remains significant when all other impendent variables are controlled. This situation which shows the net effect of the religion on fertility can reflect the priority of in-group (religious or non-religious) values against those for the out-group.