مقايسه وضعيت قرارگيري استخوان كتف با تاكيد بر اندام غالب و غيرغالب در دختران داراي كايفوز افزايش يافته و طبيعي

The Comparison of Scapular Position in Dominant and Non-Dominant Limbs of Girls with and without Hyperkyphosis Abnormality

استخوان كتف، نقش مهمي در ساختار و حركات هماهنگ كمربند شانه ايفا مي كند. همچنين تغيير در موقعيت طبيعي استخوان هاي كتف، ارتباط مستقيمي با برخي ناهنجاري هاي وضعيتي دارد. از آنجا كه در اندام غالب تفاوت هايي در راه هاي اعصاب محيطي مثل بالاتر بودن آستانه تشخيص حسي و سرعت هدايت و همچنين تفاوت هاي طرفي در عضلات ديده شده است، هدف از تحقيق حاضر، مقايسه وضعيت قرارگيري استخوان كتف (پروتراكشن، چرخش فوقاني) در دو سمت غالب و غيرغالب در دو گروه از دختران داراي كايفوز افزايش يافته و طبيعي بود. روش تحقيق حاضر، توصيفي و از نوع تحقيقات مقايسه اي است. آزمودني ها به صورت غيرتصادفي انتخاب شدند و هيچ گونه سابقه ورزشي، آسيب و درد در ناحيه شانه و ستون فقرات نداشتند. نمونه ها براساس نُرم انحناي كايفوز سينه اي در ايران به دو گروه كايفوز افزايش يافته و كايفوز طبيعي با ميانگين سني 05/1±21، 32/1±1/21، تقسيم شدند. سپس ميزان پروتراكشن و چرخش كتف با استفاده از روش ديوتا در دو گروه محاسبه شد. بين پروتراكشن و چرخش كتف در دو سمت غالب و غيرغالب گروه داراي كايفوز طبيعي اختلاف معني داري مشاهده نشد 9% = P، 19/0= P). در گروه داراي كايفوز افزايش يافته، بين ميزان انحناي كايفوز سينه اي و فاصله دو كتف از يكديگر، رابطه معني دار مثبت وجود داشت (37/0 = r). همچنين در اين گروه بين ميزان پروتراكشن كتف در دو سمت غالب و غيرغالب اختلاف معني داري مشاهده شد (001/0= P). اگر چه بين پروتراكشن و چرخش كتف در دو سمت غالب و غيرغالب گروه داراي كايفوز طبيعي اختلاف معني داري مشاهده نشد، ولي اين ميزان در اندام غالب بيشتر از اندام غيرغالب بود، در حالي كه در افراد داراي كايفوز افزايش يافته، ميزان پروتراكشن كتف در سمت غالب به طور معني داري بيشتر از سمت غيرغالب بود. ازاين رو غالب بودن دست مسيول درجاتي از عدم تقارن است و سمت غالب بيشتر تحت تاثير اثرات ناهنجاري كايفوز سينه اي قرار مي گيرد. ازاين رو پيشنهاد مي شود در طراحي برنامه هاي تمريني براي درمان ناهنجاري كايفوز سينه اي، به عدم تعادل عضلاني در سمت غالب بيشتر توجه شود و همچنين با توجه به نتايج اين تحقيق، افراد طبيعي نيز به منظور پيشگيري از عدم تقارن دو كتف و برقراري تعادل عضلاني در اندام غالب، تمريناتي را مختص عضلات مخالف انجام دهند.

Scapula plays an important role in producing smooth and coordinated movement of shoulder girdle. Also, a change in natural scapula position has a direct relationship with some postural abnormalities. Since in dominant limb, there are differences in the ways of environmental nerves such as higher sensory detection threshold, the conduction speed as well as side differences in muscles, the aim of the present study was to compare scapula position (protraction and upward rotation) in dominant and non-dominant sides of female university students with and without hyperkyphosis abnormality. The study method was descriptive and comparative. Subjects were selected by non-random method and they had no history of sport, pain and injury in their shoulder and spine. Then, using Iranian thoracic kyphosis degree norm, subjects were divided into two groups of hyperkyphosis and normal kyphosis (mean age 21±1.05, 21.1±1.32 yr respectively). Scapula protraction and upward rotation degree were calculated using Divta method. The results showed no significant difference in protraction and scapula upward rotation between dominant and non-dominant sides of normal kyphosis group (p=0.09, p=0.19) whereas in hyperkyphosis group, there was a significant difference between thoracic kyphosis degree and the distance of the two scapulas (r=0.37). Also, in this group, a significant difference was observed in scapula protraction between dominant and non-dominant sides (p=0.001). Although there was no significant difference in protraction and scapula upward rotation between dominant and non-dominant sides of normal kyphosis group, these values were higher in dominant side while scapula protraction was significantly higher in dominant side of hyperkyphosis group. Therefore, dominant hand might be responsible for some degrees of asymmetry of scapula position and the dominant side is more influenced by the hyperkyphosis deformity. It is recommended that in corrective exercise programs, more attention be paid to muscle imbalance in dominant limb to treat hyperkyphosis deformity. Also, normal subjects must perform the exercises to prevent scapula asymmetry and to create muscle balance in dominant limb.