مقايسه اثربخشي دو روش آموزش والدين با رويكرد آدلر- درايكورس و باركلي بر بهبود مولفه‏هاي محيط خانواده در خانواده‏هاي داراي فرزندان با اختلال سلوك

A Comparative Study on Effectiveness of Tow Adlerian-Dreikursian and Barkley‘s Parent Training Methods on the Improvement of Family Environment in Families of Children with Conduct Disorder

پژوهش حاضر به منظور بررسي اثربخشي دو روش آموزش والدين استپ (با رويكرد آدلر-درايكورس) و باركلي (با رويكرد رفتاري) بر بهبود مولفه‏هاي محيط خانواده، خانواده‏هاي داراي كودكان با اختلال سلوك است. روش: در اين پژوهش نيمه آزمايشي، از ميان 5 مدرسه پسرانه منطقه 7 تهران، والدين 30 كودك دبستاني كه براساس پرسشنامه علايم مرضي كودكان (CSI-4) واجد ملاك‏هاي تشخيصي اختلال سلوك بودند، انتخاب و والدين آنها به طور مساوي و تصادفي در سه گروه قرار گرفتند و در نهايت با افت آزمودني، نتايج 13 نفر والدين در گروه رفتاري، 11 نفر در گروه آدلر- درايكورس و 11 نفر در گروه گواه مورد بررسي قرارگرفتند. به منظور سنجش محيط خانواده از پرسشنامه محيط خانواده موس و موس (1993) استفاده شد و براي تحليل داده‏ها، از آزمون تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته ها: براساس نتايج به دست آمده، در گروه آدلر- درايكورس كاهش معناداري در عامل تعارض و كنترل و افزايش معناداري در عامل جهت‏گيري فرهنگي و تاكيد اخلاقي مذهبي نسبت به گروه گواه مشاهده شد. با اين حال، در گروه رفتاري تنها در عامل تعارض نسبت به گروه گواه تفاوت ديده شد. نتيجه‏گيري: با توجه به نقش محيط خانواده در شكل‏گيري اختلال سلوك در كودكان، اثربخشي بيشتر روش آدلري بيانگر اهميت اين روش در اتخاذ راهبردهاي درماني مناسب براي اختلال سلوك است. با اين حال انجام پژوهش‏هاي بيشتر در اين زمينه با در نظر گرفتن نقش متغيرهاي موثر ضروري به نظر مي‏رسد.

This study compares the effectiveness of two Behavioral Approach (BA) and Adler-Dreikurs parent training approach on improving family environment components. For this purpose, Barkley program (BA) and STEP (Adler-Dreikurs approach) were utilized. Five schools were selected randomly from region 7 in Tehran and 60 parents whose 7-11 years old boys had received the highest scores on Child Symptom Inventory (CSI-4) were randomly assigned into Behavioral, Adlerian and control groups. For data collection, in addition to CSI-4, the Family Environment Scale (FES. In order to analyze the data, Analysis of Covariance test, two-way ANOVA and Tukey and Bonferroni Correction follow up tests were used. Analysis of research findings showed in Adlerian group, control and conflict components of family environment reduced, and intellectual-cultural orientation and moral-religious emphasis increased. But in Behavioral group just conflict reduced. Considering the role of family environment on the formation of conduct disorder in children, indicating the effectiveness of Adler most important way in adopting this method, therapeutic strategies are appropriate for conduct disorder. However, further research in this field considering the essential role of effective variables seems.