سعادت عقلاني و موانع آن در حكمت متعاليه

Intellectual Happiness and Its Obstacles in Transcendental Theosophy

سعادت حقيقي در انديشه صدرالمتالّهين از سنخ لذّت برآمده از ادراك عقلاني بوده و ماهيت آن در حوزه حكمت نظري وصول به عقليات صرف، حضور، و مشاهده ذوات عقليه و نوريه، امّا در حوزه حكمت عملي دستيابي به مقام عدالت است. ايشان جهالت و جسمانيت را دو مانع بزرگ در دستيابي به سعادت دانسته است. برطرف نشدن مانع نخست، به عدم ايجاد تعادل بين قواي نفس و در نتيجه محقق نشدن سعادت حقيقي خواهد انجاميد و وجود مانع دوّم، نشان مي‌دهد كه سعادت حقيقي نه در دنيا، بلكه در آخرت محقق خواهد شد. ايشان با بهره‌گيري از مباني خاص فلسفي خود نظير اصالت وجود و تشكيكي بودن مراتب آن، حركت جوهري، هم‌سنخ بودن وجود و علم، سير حركت انسان را در راستاي دستيابي به سعادت حقيقي روشن ساخته و سعادت عقلاني را نقطه اوج انسان در سير تكاملي دانسته است.

According to Mulla Sadra, real happiness is a pleasure of some sort that has its root in intellectual perception. It is nothing but a union with pure intellects, presence and observation of these shining essences in theoretical philosophy and attainment of the stage of justice in practical philosophy. From his point of view, ignorance and corporeality are two big obstacles in the way of attaining happiness. If the first obstacle is not removed, it will lead to the imbalance in the faculties of the soul, resulting in failure to gain access to real happiness. The second existing obstacle shows that one cannot attain real happiness but in the next world- not in this world. Drawing upon his particular philosophical principles such as the principiality of existence, grades in existence, transubstantial motion, homogeneity between knowledge and existence, Mull? Sadr? explains how human beings can attain real happiness, making it clear that intellectual happiness is the climax of a man’s evolutionary movement.