ارتباط دماي ماهانه چند ايستگاه نمونه ايران با شاخص‌هاي مختلف انسو

The relation of monthly temperature of some sample stations in Iran with different ENSO indices

در اين پژوهش دماي ميانگين ماهانه ايستگاه‌هاي بندرعباس، بوشهر، اصفهان، سنندج، تهران و مشهد در سال‌هاي 1960 تا 2005 و همچنين داده‌هاي ماهانه مربوط به چندين متغير مربوط به شاخص انسو (Nino1+2, Nino3 ,Nino3+4 ,Nino4 ,MEI ,Best ) مورد استفاده قرار گرفتند. در ابتدا همبستگي هر يك از ماه‌هاي سال با ماه‌هاي متناظر متغيرها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون محاسبه شد و علاوه بر آن همبستگي با زمان تاخير يك ماهه نيز برآورد گرديد. در اين ميان برخي از ايستگاه‌ها در بعضي از ماه‌ها ارتباط نسبتاً قوي را با متغيرهاي مورد بررسي نشان مي‌دادند. بعد از محاسبه همبستگي آنها با زمان تاخير يك ماهه، همبستگي اغلب ايستگاه‌ها با متغيرهاي مورد بررسي كاهش و تعداد ماه‌هاي داراي ارتباط معني‌دار در اكثر موارد افزايش يافت. اما مقدار ضريب تعيين آنها به مراتب كمتر از ضريب تعيين در حالت همبستگي همزمان بود. در ارتباط با شاخص Nino1+2 ايستگاه سنندج در ژوييه بالاترين همبستگي را از خود نشان داد. با اين حال در ارتباط با شاخص‌هاي ديگر از رابطه معني‌دار برخوردار نبوده و يا در سطح بسيار پاييني همبستگي نشان داده است. در ارتباط با ساير شاخص‌ها نيز ايستگاه بوشهر در طول سال به خصوص در ماه اكتبر بالاترين همبستگي را نسبت به ساير ايستگاه‌ها داشت. به نظر مي‌رسد، همبستگي دماي ايستگاه‌هاي نمونه با شاخص‌هاي مختلف انسو تنها محدود به دو يا سه ماه از سال بوده كه مقدار آن نيز در ايستگاه‌هاي جنوبي‌تر (بوشهر و بندرعباس) بيشتر از ايستگاه‌هاي شمالي‌تر (اصفهان، مشهد و تهران) بوده است.

In this study monthly average temperature of Bandarabbas, Booshehr, Esfahan, Sanandaj, Tehran and Mashhad sta??ons during 1960 to 2005 and also monthly data related to many variables of Enso index (Nino1+2, Nino3, Nino 3+4, Nino 4, MEI, Best) were used. Firstly correlation of each month of year with analogous months was calculated by using Pearson correlation coefficient and in addition to it correlation with one month delay time was also calculated. Meantime some stations showed fairly strong relation with surveyed variables in some months and after calculating their correlation with one month delay time, correlation of most stations with surveying variables were decreased and number of months with significant relation was increased in most cases. But amount of their definition coefficient was less than definition coefficient in simultaneous correlation mode. In relation to Nino 1+2 indexes Sanandaj station showed the most correlation in July. Yet in relation with other indices it has not had significant relation. In relation to other indices, Booshehr station has the highest correlation toward other stations during year especially in October. It seems that correlation of temperature of sample stations with different indices of ENSO has just been limited to two or three months of year that its amount in South stations (Booshehr and Bandarabbas) has been more than north stations.