شواهد اختلاط ماگمايي در مطالعات پتروگرافي بازالت هاي منطقه اردبيل

Magma Mixing Evidences in Basalts of Ardabil Area Based on Petrographical Studies

منطقه اردبيل از نظر تكتونيكي جزو زون البرز غربي – آذربايجان است. گدازه هاي بازالتي در اطراف اردبيل و در سه منطقه حيران، رضي و صايين مورد مطالعه قرار گرفته اند. سن تشكيل بازالت ها در مناطق سه گانه از كرتاسه فوقاني تا كواترنر مي باشد. برونزدهايي از پيلولاوا، منشور، دايك و روانه هاي گدازه اي در نقاط متعدد منطقه نشانه هايي از دو نوع فوران زيردريايي و هوايي را نشان مي دهد. مطالعات ميكروسكپي اين سنگ ها نشان دهنده وقوع تحولات ماگمايي به ويژه اختلاط در آن ها مي باشد. علي رغم سن متفاوت اين سنگ ها، پديده مورد اشاره در نمونه هاي هر سه منطقه مشاهده مي گردد. اين سنگ ها از نظر مشخصات پتروگرافي در طيفي از آندزي بازالت تا اوليوين بازالت قرار دارند. تجمع كاني هاي نامتعادل، آلتراسيون انتخابي كاني ها، خوردگي و اوپاسيتيزاسيون حاشيه كاني ها و نيز مرز كنگره اي بين فنوكريست ها از جمله شواهد اختلاط ماگمايي در نمونه هاي مورد مطالعه مي باشند. ضمن اين كه تغيير در تركيب شيميايي و زونينگ نوساني در كلينوپيروكسن ها، زون هاي ميانبار در پلاژيوكلازها، حضور دو نسل از بلورهاي پلاژيوكلاز و وجود آپاتيت هاي سوزني شكل را نيز بايد به اين شواهد اضافه نمود.

Ardabil region is part of the western Alborz-Azerbaijan zone in terms of structural classification. Basaltic lavas of this region have been studied in three areas: Heiran, Razei and Saein. . The lavas in these areas are associated in age with upper Cretaceous to Quaternary. The outcrops of pillow lavas, prisms, dykes and lava flows in the different points are evidences for submarine and aerial volcanic activities in these areas. Microscopic studies of these rocks has shown the magmatic evolution especially magma mixing in these rocks. This phenomenon is observed in all of the three areas under study. With regard to petrographical characteristic, the rocks under study range from andesitic basalt to olivine basalt. Accumulation of non equilibrated minerals, selective alteration of minerals, assimilation and opacity of mineral rims and serration edge of phenocrysts are magma mixing evidences in these samples. Also it is necessary to add variation in chemical composition and alternative zoning in clinopyroxene, inclusion zones in plagioclases, presence of two generations of plagioclases and needle apatite to these evidences.