احسان؛ منبع مسيوليت

Ihsan; A Source of Responsibility

يكي از مسايل مهم در مبحث مسيوليت مدني موجبات و مسقطات ضمان مالي است كه مورد توجه حقوقدانان و فقها واقع شده، به گونه‌اي كه اين موضوع در برخي از آثار فقهي باب مستقلي را به خود اختصاص داده است. يكي از قواعد فقهي مهم در اين زمينه قاعده احسان است. در متون فقهي غالباً از اين قاعده بحث شده، اما هميشه مسيله سقوط ضمان ِعمل محسنانه محور تحقيقات بوده و هيچ‌گاه از اثباتِ ضمان توسط اين قاعده سخني به ميان نيامده است. اين نوشتار مي‌كوشد كه مبناي قاعده احسان در حوزه اثبات ضمان را تبيين و تحليل كند و رابطه آن را با اداره فضولي مال غير مورد نقد و بررسي قرار دهد.

An important issue in tort law is that which causes or eliminates financial liability. This issue has been the concern of lawyers and Islamic jurists (fuqaha), so that, in some fiqhi (jurisprudential) works, a special chapter has been devoted to it. Included in the important fiqhi rules is the rule of ihsan (philanthropy). Most fiqhi texts discuss on this rule in, but they always focus on eliminating, rather than, establishing liability through philanthropic acts. This article attempts to explain and analyze the foundation of the rule of ihsan in establishing liability, as well as its relation to the unauthorized management of anotherʹs property.