آزمون مدل خودنظم بخشي پينتريچ و مدلي رقيب

Testing Pintrichʹʹs Self-Regulate Model and an Alternative Model

هدف از پژوهش حاضر ارايه و آزمون مدلهاي علّي رقيب از روابط بين متغيرهاي انگيزشي (باورهاي خودكارآمدي، باورهاي كنترل بر يادگيري، و اضطراب آزمون)، راهبردهاي شناختي و فراشناختيِ مطرح شده در نظريه خودنظم بخشي پينتريچ (تفكر انتقادي، خودنظم بخشي فراشناختي، مديريت زمان و مكان، مطالعه و كمك طلبي از همسالان)، و پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان دختر سال سوم دبيرستان در رشته رياضي ـ فيزيك بود. نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي تصادفي انتخاب شد. بدين صورت كه تعداد 250 نفر از دانش آموزان دختر مشغول به تحصيل در رشته رياضي ـ فيزيك در دبيرستانهاي شمال، مركز، و جنوب شهر تهران در سال تحصيلي 89-1388 انتخاب شدند و مورد مطالعه قرارگرفتند. به منظور ارزيابي متغيرهاي پژوهش و جمع آوري اطلاعات، خرده مقياسهاي پرسشنامه راهبردهاي انگيزشي براي يادگيري (MSLQ) به كار برده شد و معدل دانش آموزان در پايان سال تحصيلي در پنج درس اختصاصي، شاخصي از پيشرفت تحصيلي آنها در نظر گرفته شد. داده ها با روشهاي آماريِ تحليل عاملي اكتشافي، تحليل عاملي تاييدي، و مدل معادلات ساختاري (تحليل مسير) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها حاكي از برازش بسيار خوب هر دو مدل با داده هاي پژوهش بود. با اين حال، مدل دوم از نيكويي برازش بهتري برخوردار بود. مدل اول نقش واسطه اي متغير فراشناختي مديريت زمان و مكان مطالعه را در ارتباط بين متغيرهاي اضطراب آزمون، خودكارآمدي، باورهاي كنترل بر يادگيري، و پيشرفت تحصيلي نشان داد و مدل دوم از نقش واسطه اي متغير انگيزشيِ اضطراب آزمون در ارتباط بين متغيرهاي فراشناختيِ مديريت زمان و مكان مطالعه، و كمك طلبي از همسالان با پيشرفت تحصيلي حمايت كرد. در هر دو مدل مشاهده شد كه خودكارآمدي اثر مستقيم، مثبت، و معناداري بر پيشرفت تحصيلي دارد، در حالي كه اثر اضطراب آزمون بر پيشرفت تحصيلي مستقيم، منفي، و معناداراست.

The purpose of this study was to test alternative casual models of relation among motivational (self- efficacy, control beliefs of learning, and test anxiety), cognitive and metacognitive (critical thinking, metacog-nition, self-regulation, time management, and peer help seeking) variables, and academic achievement in female high school students studying in the mathematics branch. The sample was selected through multistage cluster sampling. two hundred fifty female high school students in the mathematics branch were selected. Some subscales of the Motiva-tional Strategies for Learning Questionnaire (MSLQ, Pintrich et al., 1991) were used. The students’ average scores in five specific courses at the end of the academic year were considered as the index for their academic achievement. Data was analyzed by Cronbachʹs alpha, confir-matory and exploratory factor analysis, and path analysis. The present study tested two casual models. Although the two models were supported by the obtained results, the goodness of fit indices of the second model was better. The first model indicated that time and environment management has a mediating role in relations among test anxiety, self-efficacy, control of learning beliefs, and academic achievement. The second model indicated that test anxiety had a mediating role in relations among time and environment management, peer help seeking, and academic achievement. The models indicated that self-efficacy had a positive, significant, and direct effect on academic achievement. Test anxiety had a significant, negative, and direct effect on academic achievement.