اثربخشي آموزش متقابل بر درس روخواني فارسي و عزت نفس دانش‌آموزان مقطع ابتدايي

Study of Reciprocal Teaching Effects on Reading Achievement and Self-Esteem of Primary School Students

پژوهش حاضر، به منظور بررسي تاثير آموزش متقابل بر پيشرفت‌ درس روخواني فارسي دانش‌آموزان پايه دوم و عزت نفس دانش‌آموزان پايه چهارم ابتدايي انجام گرفت. بدين منظور دانش‌آموزان دختر پايه دوم و چهارم ابتدايي كه در مدارس دولتي منطقه 19 آموزش و پرورش شهر تهران مشغول به تحصيل بودند به عنوان جامعه آماري در نظر گرفته شدند. از ميان اين گروه 34 دانش آموز از پايه چهارم كه داوطلب نقش معلمي بودند و 34 دانش‌آموز پايه دوم كه نمره آنها در درس روخواني فارسي از نمره ميانگين كلاس پايين‌تر يا معادل آن بود، با روش نمونه‌گيري چند مرحله‌اي خوشه‌اي به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه به طور تصادفي در گروه آزمايشي و گروه كنترل گمارده شدند. روش پژوهش آزمايشي و بر اساس طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل صورت گرفته است. افراد گروه آزمايش به مدت 24 جلسه 45 دقيقه‌اي تحت روش آموزش ‌متقابل قرار گرفتند. در طول اين دوره گروه‌هاي كنترل آموزشي دريافت نكردند. قبل از اجراي برنامه آموزش متقابل، آزمون روخواني فارسي از دانش‌آموزان كلاس دوم و آزمون عزت نفس از دانش‌آموزان كلاس چهارم به عمل آمد. پس از پايان دوره آموزش، مجدداً آزمون رو‌خواني فارسي از دانش‌آموزان كلاس دوم و آزمون عزت نفس از دانش‌آموزان كلاس چهارم، گروه آزمايش به عمل آمد. نتايج، نشان دهنده تاثير مثبت اين مداخله بر افزايش نمره درس روخواني فارسي دانش‌آموزان پايه دوم و همچنين افزايش نمره آزمون عزت نفس دانش‌آموزان پايه چهارم گروه آزمايش بود. لذا، مي‌توان از اين راهبرد به عنوان مكمل نظام آموزشي فعلي كمك گرفت.

The present study has investigated the effect of reciprocal teaching, also known as “cross-age peer tutoring” on reading achieve-ment and self-esteem of primary school students. The target population consisted of second and fourth grade students in the 19th educational district of Tehran. Among this group, 34 students (17 from the control and 17 from the experimental groups) whose grades were below the class average and 34 fourth grade students (17 control and 17 experimental) who volunteer-ed to act as substitute teachers, were selected for the sample group. The Cooper-Smith Self-Esteem questionnaire was used to investigate the self-esteem variable. Sample group subjects, were put randomly in the experimental group (17 second graders and 17 fourth graders) and the same number of students were assigned to the control group. The experimental group, trained through the Reciprocal Teaching method in 24 sessions, each session consisting of 45 minutes. Performances of the two groups were compared based on their reading capacity and the Cooper -Smith Self-Esteem Questionnaire (pre-test and post-test). Results of the analysis showed that the Reciprocal Teaching approach has positive effects on both groups: the reading achievement and self-esteem of the experimental group subjects (p < 0/01).