آزمون اثرات انگيزه هاي رانت جويانه بر درآمدهاي مالياتي (رابطه بين تركيب مخارج دولت و درآمدهاي مالياتي)

An Examination of the Rent- Seeking Incentives Effects on Tax Revenues (The Relationship between the Composition of Government Expenditure and Tax Revenues)

انگيزه هاي رانت جويي در تركيب مخارج دولت همواره به عنوان يكي از مهمترين عوامل محدود كننده اثرات مثبت دخالت دولت در اقتصاد تلقي شده است، چرا كه كاهش سهم آموزش و سلامت و افزايش ديوانسالاري دولت از عواقب شناخته شده اين انگيزه ها بوده است. به همين دليل، در اين مقاله ضمن ارايه مدلي براي درآمدهاي مالياتي كه بر مبناي اقتصاد خرد استوار است، شاخص انگيزه هاي رانت جويي از مخارج دولت را با استفاده از روش تحليل مولفه هاي اصلي اندازه گيري كرده و اثرات آن را به همراه ساير متغيرها بر درآمدهاي مالياتي نشان خواهيم داد. به طور كلي، نتايج حاصل از اين مطالعه نشان مي-دهد كه نسبت ماليات به GDP، با كاهش رانت جويي، افزايش درآمد، كاهش سهم كشاورزي در توليد، بازتر شدن اقتصاد و افزايش درآمدهاي نفتي افزايش مي يابد. در بين اين متغيرها، اثرات درآمدهاي نفتي از همه بزرگتر است. همچنين رگرسيون تعميم يافته(IV-GLS) بيانگر آن است كه افزايش در تورم (بعنوان پراكسي سياستهاي مالي انبساطي) نسبت مالياتها را كاهش مي دهد. افزايش نرخ ارز موثر واقعي، اگر چه بر درآمد مالياتي اثر مثبت دارد ولي از نظر آماري معني دار نيست. همين طور، اصلاحات ساختاري اثرِ مثبت و معني داري بر درآمدهاي مالياتي داشته است.

Rent-Seeking incentives in government expenditure have constantly been one of the most important factors which has restricted the positive effects of government intervention in economy. Because the consequences of such motivations are, declining in education and health, and increasing in bureaucracy shares in government budget. So , in this paper, we present a model based on microeconomic assumptions and measure index of rent- seeking by using principal component analysis method and show its effects accompanied by other variables on tax revenues. In general, our results show that the tax to GDP ratio will increase after decreasing rent- seeking, increasing per capita income, decreasing agricultural shares in output, more openness of economy and increasing oil revenues. Among mentioned variables, the oil revenue has the greatest effect. Also, the IV-GLS regression shows that an increase of inflation [as a proxy of expansionary fiscal policy] causes tax revenue to decrease. Although, an increase of real effective exchange rate has positive effect on tax earns but it’s not significant statistically. In this manner, the structural reforms have positive and significant effect on tax revenue.