شناسايي و رتبه بندي عوامل استرس‌زاي سازماني در محيط‌هاي صنعتي با AHPفازي (مورد مطالعه: مجتمع گاز پارس جنوبي)

Recognize the cause of organizational stresses and employees productivity and industrial environments and priority with MADM techniques (Case Study: south pars gas company)

مهم‌ترين عامل براي دست‌يابي به بهره‌وري بهينه سازماني، منابع انساني كارآمد است. با افزايش رقابت و گسترش روش‌هاي توسعه منابع انساني، سازمان ها تلاش مي‌كنند تا كاركنان مستعد خود را حفظ كرده و آنان را توانمند نمايند تا آن‏ها بتوانند عملكرد بالايي از خود بروز دهند. منطقه پارس جنوبي به عنوان پايتخت انرژي، قطب توسعه ملي و يا محور توسعه كشور، كاركناني با انگيزه و توانمند نياز دارد و حفظ و نگه‌داشت اين كاركنان و استفاده بهره‌ور از آنان، اهميت بسيار زيادي دارد. يكي از مواردي كه باعث كاهش بهره‌وري كاركنان و احتمال بروز حوادث و افزايش هزينه‌هاي مستقيم و غير مستقيم مي‌شود عامل استرس و فشار رواني كاركنان مستقر در منطقه مي‌باشد. با بررسي متون و تحقيقات مختلف و هم‌چنين مصاحبه با كاركنان مجتمع گاز پارس جنوبي، 31 عامل استرس‌زاي سازماني شناسايي شدند. براي غربال اوليه و مشخص نمودن اهم عوامل موجد فشار رواني و استرس‌زاي سازماني با مصاحبه‌هايي آزاد كه از كاركنان با سابقه و هم‌چنين كارشناسان منطقه و سرپرستان انجام گرفت، 12 عامل به عنوان عوامل اصلي استرس‌زاي سازماني شناخته شدند. اين12 عامل در دو مجموعه كلي محيطي و مديريتي قرار گرفتند تا پاسخ دهندگان براي بيان نظرات خود شفاف‌تر عمل نمايند. رتبه بندي اين عوامل توسط روش تحليل سلسله مراتبي فازي (Fuzzy Analytic Hierarchy process (FAHP)) گروهي صورت گرفت. پرسش‌نامه‌هاي مورد پذيرش (با توجه به نرخ ناسازگاري)، به ماتريس تلفيقي تبديل شد كه عناصر آن، در واقع ميانگين هندسي امتيازات بود. رتبه بندي بين پالايشگاه‌هاي متنوع مجتمع گاز پارس جنوبي انجام گرفت. عدم ارزش‌يابي صحيح كاركنان و تبعيض در پاداش‌ها و انتقال نادرست نيروي كاري به پالايشگاه‌هاي جديد و خطر مواد سمي و شيميايي بالاترين عوامل استرس معرفي شدند. درپايان همبستگي ديدگاه كاركنان در پالايشگاه‌هاي 5 گانه مورد بررسي قرار گرفت وديدگاه هاي تقريباً همبسته‌اي- به‌جز در يك پالايشگاه- به‌دست آمد.

Most important factor for obtaining optimal organizational productivity is efficient human resource. In competing environment and as human resource development methods are expanding, so organizations are trying to maintain their capable staff and empower them to show high performance in their work. South-Pars region as energy capital, national development pole or axis of country development, needs motivated and capable staff and keeping these employees and productive utilization of them are very important. A factor that decreases staff productivity and increases probability of incidents and direct and indirect costs is stress and mental pressure of employees of that region. Industrial management without considering "human resource health" will be faced to costs and damages that might not be recovered by technology enhancement or process improvement. After studying researches, related texts and interview with employees of South-Pars gas complex, 31 organizational stressful factors have been recognized. For preliminary filter and specifying most important organizational stressful factors, many interviews with experienced employees, region experts and supervisors was done and 12 main organizational stressful factors have been identified. These 12 factors categorized into environmental and managerial factors so people could say their opinions clearly. These factors have been ranked by group fuzzy AHP and coding of this method has done by MATLAB program. Accepted questionnaires (according to inconsistency rate) by help of this code will be transformed to mixed matrix. Scores of people in the form of geometric average are in mixed matrix. Ranking was done among different refineries of gas complex. Inaccurate evaluation of staff, prejudice in remunerations, incorrect human resource movement to new refineries and danger of poisonous and chemical substances were introduced as high stressful factors. And at the end, correlation of employeesʹ points of view in 5 refineries was investigated and gained result was that points of view were correlated except in one refinery.