تحليل اجتماعي خشونت شوهران عليه زنان: مدلي نظري و آزموني تجربي

Social Analysis of Husbands’ Violence against Wives:A Theoretical Model and Empirical Test

امروزه، خشونت شوهران عليه زنان تبديل به مسيله‌اي فراگير شده است كه مرزهاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي را درنورديده است. هدف اصلي تحقيق حاضر بررسي عوامل اجتماعي موثر بر خشونت شوهران عليه زنان در شهر تهران بوده ‌است. براي نيل به اين منظور از روش تحقيق پيمايشي و ابزار پرسش‌نامه در جمع‌آوري اطلاعات بهره گرفته شده است كه روايي متغير وابسته (91/0=?) و اعتبار آن از طريق اعتبار سازه و اعتبار محتوا تاييد شده‌ است. جمعيت تحقيق را كليه زنان 15-45 ساله متاهل ساكن منطقه 4 شهر تهران تشكيل داده‌اند كه در مجموع 400 نفر از اين زنان به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. براي بررسي خشونت شوهران عليه زنان، از چهارچوب نظري دربرگيرنده نظريات پدرسالاري، يادگيري اجتماعي و منابع استفاده شده است و متغيرهاي مستقل مدل تحليلي كه در پي تبيين متغير وابسته (خشونت شوهران عليه زنان) بوده‌اند، شامل منابع حمايتي اجتماعي، پذيرش نقش‌هاي جنسيتي، قدرت زن در ساختار خانواده، خشونت‌پذيري، خشونت در خانواده خاستگاه و پايگاه اجتماعي- اقتصادي نسبي زوجين بوده‌است. بر اساس تحليل داده‌هاي تحقيق، از ميان شش متغير مستقل، متغير قدرت زن در ساختار خانواده با ضريب تاثير رگرسيوني (43/0- = بتا)، مهم‌ترين تبيين‌كننده خشونت شوهران عليه زنان بوده و متغيرهاي خشونت در خانواده خاستگاه، خشونت‌پذيري، منابع حمايتي اجتماعي، پذيرش نقش‌هاي جنسيتي و پايگاه اجتماعي - اقتصادي نسبي زوجين از لحاظ تبيين متغير وابسته، به ترتيب، در رتبه‌هاي بعدي قرار داشته‌اند.

Today, husbands’ violence against wives is a pervasive problem which knows no cultural, social, and economic boundaries. The main objective of the present study has been to identify and to analyze the influential social factors on husbands’ violence against their wives. The method of the study was survey and data collected through self-administrated questionnaire which its reliability was (?= 0.91) and its validity was confirmed by construct and content validity. The study population includes all married women at age of 15-45 living in Tehran (region four). Totally, 400 women were selected on the basis of multistage cluster sampling. Theoretical frameworks were Patriarchal theory, social learning and resource theories. Independent variables which explain the dependent variables (husbands’ violence) have been social support resources, gender ideology, tolerance toward violence, wife power in the family structure, relative socioeconomic status and violence in the family of origin. The results of regression analysis showed that among six independent variables, wife power in family structure with regression effect coefficient (B= -0.43) was the most important variable for explaining the husband’s violence against wives. Also such variables as violence in the family of origin, tolerance toward violence, social support resources, gender ideology and relative socio-economic status were other predictor variables, respectively.