رشد يكپارچه انسان: مدل تحولي- تفاوت‌هاي فردي مبتني بر ارتباط

The Developmental, Individual-Difference, Relationship-Based model (DIR)

مدل تحولي- تفاوت‌هاي مبتني بر ارتباط در تلاش براي توصيف و تبيين تحول روان‌شناختي انسان، رويكردي فراگير و يكپارچه نگر ارايه مي‌دهد. تحت تاثير تعامل پوياي ابعاد زيستي، رواني و اجتماعي انسان، توانايي‌هاي شناختي، زباني، عاطفي و شخصيتي در درون مراحل «تحول هيجاني كاركردي» شكل مي‌گيرند. در درون اين مراحل، ظرفيت‌هاي تنظيم و توجه، جذب شدن به انسان‌ها، مبادله اجتماعي، شكل گيري ايده‌ها و پل زدن بين ايده‌ها (تفكر) به عنوان قابليت‌هاي پايه انساني ايجاد مي‌شوند و به وسيله آنها خودآگاهي، زبان، همدلي، خلاقيت، تفكر و مهارت‌هاي اجتماعي و هيجاني در كودكان به تدريج پديد مي‌آيند. در فرايند تحول يكپارچه انسان، روابط كودك با ديگران و به ويژه افراد مهم زندگي او (والدين) اهميت بسيار دارند. هر كودكي تحت تاثير ويژگي‌هاي منحصر به فرد زيستي خود به تعامل با محيط و انسان‌ها مي‌پردازد و از طرف ديگر والدين نيز سبك تعاملي خاص خود را دارند كه تحت تاثير فرهنگ خانواده و جامعه است. سرنوشت تحول روان‌شناختي كودك در فرايند تعاملات اجتماعي شكل مي‌گيرد و كودك در شرايط مناسب، قابليت‌هاي پايه انساني و در نتيجه مهارت‌هاي ارتباط، مبادله و تفكر را فرا مي‌گيرد. اختلالات تحولي نتيجه عدم تحول مطلوب قابليت‌هاي پايه است كه اين امر مي‌تواند ناشي از بد كاركردي سيستم عصبي كودك و يا سبك تعاملي نامناسب والدين باشد. مدل تحولي-تفاوت‌هاي مبتني بر ارتباط به عنوان چارچوبي فراگير، تحولي و يكپارچه از رشد انسان داراي دلالت‌هاي مهمي در حيطه تعليم و تربيت، تشخيص و درمان اختلال هاي دوران كودكي، فرزند پروري، گفتاردرماني و كاردرماني مي‌باشد.

The Developmental, Individual-Difference, Relationship-Based model (DIR) aims to describe and explain human psychological development in an integrated way. It has been believed that cognitive, linguistic, affective, personality abilities emerge within stages of “functional emotional development”. The human development influenced by a dynamic interaction among biopsyosocial variables. As a child goes up the developmental ladder, regulation and attention, engagement, communication, making ideas and bridging among ideas (thinking) as human fundamental capacities would be emerged. These fundamental capacities make self-conscious, language, empathy, creativity, thinking and social and emotional skills possible to develop progressively. In the integrated human development, relationships with humans, especially those with significant people (parents), are important. Each child encounters with the world according to his own biology. On the other hand, parents have their own style of parenting influenced by their society. Social interactions determine the quality of psychological development. In an appropriate condition, the human fundamental capacities develop well and therefore, relating, communicating and thinking skills emerge. Developmental disorders are being resulted from not developing well the fundamental capacities. This may be due to a neuron system dysfunction or a disturbed parental style. The Developmental, Individual-Difference, Relationship-Based model (DIR) has important implications on areas such as education, children mental health, parenting, speech therapy and occupational therapy