امكان تجديد نظر در آراي وحدت رويه توسط ديوان عالي كشور

The Authority of Supreme Court to Change Previous Decisions

آراي وحدت رويه ديوان عالي كشور كه از آن با عنوان كلي رويه قضايي ياد مي شود در شمار منابع رسمي حقوق است. بدين معنا كه آراي هيات عمومي ديوان عالي همچون قوانين مصوب مجلس در دادگاه ها قابل استناد و لازم الاجراست. اين مشابهت بدان جهت است كه راي وحدت رويه، مانند قانون، منبع حقوق محسوب مي شود. با وجود اين تشابه، بررسي اوصاف و قواعد حاكم بر آراي وحدت رويه و رابطه آن با قانون، مسايلي را قابل توجه مي نمايد. از آن ميان، مساله تغيير آراي وحدت رويه پيشين توسط هيات عمومي ديوان عالي كشور چشمگير است. چالشي كه نظام حقوقي ما با آن روبه روست. در حقوق ايران، اختيار ديوان عالي كشور در اين باره به موجب قانون سلب شده است. در حالي كه اصول حقوقي و قانون اساسي، ما را به راه مخالف رهنمون مي شود و ضرورت هاي عملي دفاع از اين عقيده را بر مي انگيزد كه هيات عمومي ديوان عالي كشور در تغيير آراي وحدت رويه سابق مجاز باشد.

In the modern legal systems there are a variety of sources of law. Judicial precedent is one of the legal sources; thus, precedents of Supreme Court, like enactments of parliament, are enforceable in courts. Them similarity between precedents and acts impose many problems such as rules, different, relationship of them and role of Supreme Court in interpretation of laws. But the most important problem is the possibility of changing previous precedent by posterior one. In our legal system the legislator has provided Supreme Court from such changes. Whereas, such act seemed to be conflicting with legal principles and constitutional law. Supreme Court cannot change enactments but it can change its precedents.