بافت گرداني و متن گرداني و تاثير آنها بر كاركرد متن: مطالعه موردي ميدان نقش جهان اصفهان

Decontextualization and Detextualization, and Their Influence on the Function of a Text: (A Case Study of Naqsh-e-Jahan Square in Isfahan)

در اين جستار تلاش مي شود تا با تحليلي گفتماني به دو مقوله «بافت گرداني» و سپس «متن گرداني» در «ميدان نقش جهان» پرداخته شود. منظور از بافت گرداني دگرگون شدن يا دگرگون كردنِ بافت اوليه متن – در اينجا ميدان نقش جهان - و شكل گيري روابطي تازه ميان متن و عناصر بافت جديدي است كه درنتيجه در كاركرد(هاي) آن نيز تغييراتي به­وجود مي آورد. اين فرايند را به­تعبيري مي­توان «موزه اي سازي» ناميد. منظور از «متن گرداني» نيز دگرگون كردنِ خودِ متن است به­نحوي كه برخي از سازه ها/ عناصر يا ساختار/ روابط درون متن اوليه تغيير كند و به­جاي آن سازه ها/ عناصر يا ساختار/ روابط ديگري در آن وارد شود. روند متن گرداني به­نوعي تغيير كاربري غالب متن از كاربرد «موزه اي» به كاربرد «روزمره» و به­تعبيري «موزه اي زدايي» است. از اين رو، مسيله اين پژوهش اين است كه چگونه با تغيير در متن يا بافت كاركرد و يا به تعبيري معناي بناها دچار تغيير مي شود. به نظر مي رسد اين دو فرايند كه در گذر زمان شكل مي گيرد، با نمونه هايي بررسي خواهد شد. اين بررسي نشان مي دهد گذر زمان و در نتيجه آن برهم خوردن رابطه متن با بافت آن -چه در نتيجه تغيير بافت و در نتيجه گسستگي- كاركرد متن (در اينجا ميدان نقش جهان) را دچار تغيير اساسي مي كند. بيشترين تاثير در اين رابطه موزه اي شدن و در نتيجه تغيير كاركرد بناست.

This paper is a discourse analysis of “decontextualization” and “detextualization in “Naqsh-e-Jah?n Square” in Isfahan. It ’is worth mentioning that decontextulization here is used to express transforming the original context of the text or being transformed – here the Square - and the formation of the new relations among the text and the new contextual elements, and as a result changing its function(s). This process might also be called “museumization”. “Detextualizatin” is used for transforming the text itself, in a way that some of the constituents, elements or structures inside the original text are replaced by some others in the text. The process of detextualiztion is somehow a shift of the dominant function of the text, from the function of “museum” to everyday use, i.e. “museumization”. These two processes, which occur diachronically, are studied together with some examples.