بررسي تطبيقي الگوي ساخت اسم و صفت مركب در اشعار سپهري و اخوان ثالث

THE COMPARATIVE ANALYSIS OF THE NOUN AND COMPOUND ADJECTIVE FORMATION IN SEPEHRI’S AND AKHAVAN SALES’S POEMS

زبان فارسي از جمله زبانهايي است كه بخش بسيار بزرگي از واژه هاي جديدش را از طريق فرآيند تركيب مي سازد . هدف اصلي در اين مقاله بررسي چگونگي تركيب ( الگوي ساخت ) اسمها و صفات مركب است . بدين منظور ابتدا بحث با تعريف واژه و انواع آن و تعريف مختصري از تركيب آغاز مي شود ، سپس انواع واژه هاي مركب ( درون مركز،برون مركز،متوازن ) و توضيح هر يك از آنها كه در كتاب اسم و صفت مركب در زبان فارسي اثر علا الدين طباطبايي ذكر شده ، بيان مي شود. طباطبايي در كتاب خود براي هر يك از واژگان مركب الگو هاي ساختي آورده است . در اين مقاله بعد از ذكر هر يك از الگو ها، نمونه هايي كه با بررسي اشعار سپهري و اخوان بدست آمده مطرح و در نهايت با هم مقايسه مي شود . در بررسي ها نمونه هايي بدست آمد كه الگوي ساخت آنها مطابق با الگوي ذكر شده ، نبود و همچنين تعدادي اسم مركب كه تركيب آنها مغاير با تعاريف بود ، وجود داشت . در اين مقاله علاوه بر ذكر اين نمونه ها ، نتايج كلي كه نشان دهنده ميزان استفاده شاعران از انواع واژه هاي مركب مي باشد و عواملي كه موجب زيبايي اشعار اين دو شاعر شده ، بيان مي شود .

Persian language falls into the category of languages which form their new words through the process of compounding. The main point in the following paper is to scrutinize the way of compounding (formation pattern) of the nouns and adjectives. Therefore‚ the introduction of the subject under discussion is started by definition term and kinds of that and giving a brief definition for the term“compounding”‚ then different kinds of compound words (inner center‚ outer center‚ balanced) for any each there is an explication based on (Noun and compound Adjective in Persian language‚ Alaeddin Tabatabaii). Tabatabaii for each and every compound word has submitted formational patterns. Through the present article following the mentioning of each pattern‚ number of samples (examples) extracted by the close scrutiny of Sepehri’s and Akhavan sales’s poems‚ are put forward and finally they are compared. Through the considerations‚ there observed some examples whose formation pattern was not consistent with the named patterns and there were some compound nouns whose compounding was inconsistent with the definition as well. In addition to mentioning these of examples‚ within this article‚ comprehensive results indicating the poet’s using the compound words and elements that become caused goodliness poems this two poet are expressed.