مطالعه توارث مقاومت به ويروس موزاييك رگهاي گندم با روش دي آلل

Study on the inheritance of wheat streak mosaic virus resistance using diallel cross method

به منظور بررسي و ارزيابي نحوه توارث مقاومت به ويروس موزاييك رگهاي گندم و برآورد ارقام چمران، نيك نژاد، ) (Triticum aestivum L.) پارامترهاي ژنتيكي مقاومت، پنج ژنوتيپ گندم كراس عدل، فلات و لاين 4004 ) كه در آزمايشات پيشين مقاومت خوبي نشان داده بودند، بههمراه ها و F رقم حساس مرودشت در قالب يك طرح ديآلل بهصورت دو طرفه تلاقي داده شدند. والدين، 1 2 برگي) تلقيح شدند و واكنش آنها تحت شرايط گلخانه و - تلاقيهاي متقابل در مرحله گياهچه ( 3 گريفينگ I 0 ارزيابي شد. دادهها با روش هيمن- جينكز و روش اول و مدل - با استفاده از مقياس 7 معنيدار بود كه (SCA) و خصوصي (GCA) تجزيه و تحليل شدند. قابليت تركيبپذيري عمومي نشاندهنده اهميت اثرات افزايشي و غيرافزايشي ژن در توارث مقاومت به ويروس است. اثرات تلاقي هاي متقابل معنيدار نبودند. نسبت اجزاي واريانس قابليت تركيب پذيري بزرگ بود كه نشان دهنده اهميت بيشتر اثرات افزايشي ژن در كنترل توارث مقاومت به اين ويروس است. بنابراين Wr- و Wr+Vr به تنهايي پيشبيني شود. نتايج تجزيه واريانس GCA عملكرد نتاج ميتواند از اثرات و برآورد پارامترهاي ژنتيكي در روش هيمن- جينكز بر اهميت توام Vr و Wr تجزيه رگرسيون ،Vr اثرات افزايشي، غالبيت و اپيستازي دلالت داشت. وراثتپذيري عمومي و خصوصي در مقاومت بهويروس نيز به ترتيب 89 و 55 درصد برآورد گرديد. برآورد پارامترهاي ژنتيكي نشان داد كه در توارث مقاومت به ويروس اثرات افزايشي نسبت به اثرات غير افزايشي مهمتربودند. با توجه به نتايج بهدست آمده غالبيت از نوع نسبي بود. واژه هاي كليدي: موزاييك رگهاي گندم، ديآلل، گندم نان، قابليت تركيب پذيري عمومي و خصوصي

To evaluate the mode of inheritance of resistance to wheat streak mosaic virus (WSMV) resistance and estimation the genetic parameters of resistance, five relatively tolerant wheat genotypes (Chamran, Niknejad, Adl cross, Falat and line 4004), along with a sensitive cultivar, Marvdasht, were crossed in a full- diallel crossing design. Parents, F1ʹs and reciprocal crosses were inoculated at the seedling stage (2-3 leaves) and evaluated for reaction to the disease under greenhouse conditions by a 0-7 scale. Data were analyzed according to Hayman- Jinkes method and Griffingʹs method 1 model 1. General combining ability (GCA) and specific combining ability (SCA) effects for WSMV resistance were highly significant (P < 0.01), indicating that both additive and nonadditive genetic effects are involved in the inheritance of resistance to WSMV. The reciprocal effects were not significant (P < 0.05). The ratio of GCA/SCA variance components was relatively large (0.88), indicating that additive gene effects were more important than nonadditive effects in the control of WSMV resistance in these crosses. Therefore, progeny performance can be adequately predicted just by GCA effects. The results of Wr+ Vr and Wr- Vr analysis of variance, regression analysis of Wr and Vr indicated the importance of all additive, dominance and epistasis effects. Broad and narrow- sense heritability were 88.8 and 54.5%, respectively. The estimation of genetic parameters showed that, additive gene effects were more important than nonadditive effects in inheritance of resistance to WSMV. Keywords: Wheat streak mosaic; Diallel; Bread wheat; General and specific combining ability.1