ويژگي‏هاي ساخت‏واژي، معنايي و نحوي حروف اضافه مركب در زبان‏هاي فارسي و روسي

The Structural, Semantics and Syntactic Characteristics of the Compound Prepositions in Persian and Russian Languages

تعريف حروف اضافه مركب، تعداد و حد‏و‏مرز آنها يكي از موضوع‏هايي است كه در زبان فارسي و بين دستور‏نويسان و زبان‏شناسان سنتي و معاصر، بر‏سر آن اختلاف‏نظر وجود دارد. اين موضوع به ساختار زبان فارسي و نيز ساختار ويژه خود حروف اضافه مركب بر‏مي‏گردد. از تركيب برخي حروف اضافه مركب فارسي مي‏توان حروف اضافه ساده را بدون تغيير در معناي آن حذف كرد و برخي ديگر را مي‏توان به‏كل، با يك حرف اضافه ساده و داراي همان معنا، در متن جاي‏گزين كرد. پايه اصلي حروف اضافه مركب فارسي، اسم است و اين حروف، به‏ندرت از حرف و صفت تشكيل مي‏شوند؛ گاه نيز دو حرف اضافه ساده، يك حرف اضافه مركب را تشكيل مي‏دهند. در زبان روسي، حروف اضافه تركيبي از اسم، قيد و فعل مشتق مي‏شوند و ويژگي تصريفي اين زبان، باعث مي‏شود از يك سو، متمم در‏پي حالت‏هاي دستوري، از حروف اضافه تاثير پذيرد و از سوي ديگر، گاه حروف اضافه سه‏كلمه‏اي در اين زبان پديد آيد. در اين مقاله كوشيده‏ايم تا ضمن بيان نظر‏ها و تعريف‏هاي دستور‏نويسان درباره حروف اضافه مركب، ويژگي‏هاي ساختاري، معنا‏شناختي و نحوي آنها را بررسي كنيم و در زبان‏هاي روسي و فارسي، براي مقاصد آموزشي، اين حروف را با يكديگر مقايسه كنيم. بدين منظور، از راه‏هاي تشخيص حروف اضافه مركب از تركيبات مشابه آنها هم سخن گفته‏ايم.

The definition of the compound prepositions, their numbers and their limitations is one subject on which traditional grammarians and linguists disagree. Of course this subject refers back to the structure of the Persian Language and the special characteristics of the compound prepositions themselves. It is possible to omit some simple prepositions from some compound prepositions in Persian or to make use of a simple preposition and with the same meaning without having the meaning changed. The basic part of the Persian compound prepositions is a noun; prepositions and adjectives are rarely used. Sometimes the combination of two simple prepositions leads to the formation of a compound preposition. In Russian Language the compound prepositions are made of noun, adverb and verb. Because of the morphological features of this language, the constituents are affected by the prepositions on the one hand and have three word prepositions on the other hand. In this article an attempt is made to present the descriptions of compound prepositions, their structural, semantics and syntactic features by the grammarians and linguists and to compare them in Persian and Russian. In this way some references are used for distinguishing compound prepositions from similar compounds.