زايش اخلاق از دل تراژدي‘ دفاع از تفسير اخلاقي كاتارسيس ارسطويي

The birth of ethics from the tragedy: Defense of the ethical interpretation of Aristotle’s katharsis

دفاع از تفسير اخلاقي كاتارسيس ارسطويي، يكي از ژانرهاي مهم هنر نمايش و محور مباحث ارسطو در كتاب بوطيقا، تراژدي است. نزد ارسطو اقسام شعر، اموري مصنوع كه حاصل ميمسيس كاركرد آدمي است، به شمار مي‌روند كه از ميان آنها شعر تراژيك نه فقط به لحاظ فرم و صورت بلكه به لحاظ محتوا، از جايگاهي ممتاز برخوردار است؛ زيرا قادر است با انگيزش شفقت و ترس در مخاطب، موجب كاتارسيس (پالايش) اين عواطف شود. تفاسير مختلفي از كاتارسيس به عمل آمده، از جمله تفسير روانشناسانه، شناخت شناسانه، اخلاقي و طبي، اما قدر مسلم آن كه غايت اخلاقي درجايگاهي برتر از ساير غايات قراردارد. اين مقاله برآن است نشان دهد كه ژانرهنري تراژدي را مي‌توان عاملي درخور توجه در آراستن نفوس انساني به فضايل اخلاقي از طريق ايجاد اعتدال در نفس ادمي دانست كه خود فراهم كننده زمينه سعادت و نيك بختي، كه غايت قصواي اخلاق ارسطوست، به شمار مي‌آيد. از رهگذر اين تفسير، پيوند وثيق هنر و اخلاق نزد ارسطو روشن مي‌شود.

Defense of the ethical interpretation of Aristotle’s katharsis. One of the important genres in theatre and key topics in Aristotle’s Poietike is tragedy. In Aristotle’s point of view , the different varieties of poems are viewed as artifact matters which are the product of human mimesis. Amongst these, the tragic poem has its own superior position, not only regarding face & form , but also regarding its content. This is because it is able to create katharsis by provoking the feeling of pity & fear in its audience. Many different interpretations of katharsis have been developed, including a psychological, epistemological, ethical & medical interpretations ; nevertheless, it is indisputable that ethical end has a higher status than the rest. This article aims at showing that the genre of tragedy can be viewed as an important factor in adoring the human soul with virtues by creating a moderation in it (the soul). This in turn is the grounds for bringing about prosperity and fortune, which are known as Aristotle’s ultimate end. Trough this interpretation, the firm (trustworthy) connection of art & ethics in Aristotle’s point of view become clear