تبيين «فرآيند» پيروزي انقلاب اسلامي در سال 56-1357 براساس سرمشق انتخاب عقلاني و نظريه بسيج منابع

The Explanation of the Process of Iran’s Islamic Revolution (1977-1978)Based on Rational Choice Paradigm and Resources Mobalization Theory

در بيست و هفت‌ سال گذشته در بررسي انقلاب اسلامي از ميان سه نوع تبيين «علّي»، «فرآيندي» و «پيامدي» از انقلا‌ب‌ها، بيش از همه به تبيين‌هاي علّي و ساختاري (يا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلي اين مقاله، شناخت انقلاب اسلامي از طريق توضيح فرآيند فعال و زنده شكل‌گيري بسيج انقلابي مردم ايران (يا تبيين نوع دوم) است. نگارنده كوشش كرده از منظر سرمشق انتخاب عقلاني و نظريه بسيج منابع توضيح دهد كه چگونه «قدرت اجتماعيِ» ناشي از بسيج مردمي در جامعه ايران بر «قدرت سياسي» حكومت پهلوي پيروز شد. توجه به جريان زنده رخدادها و فرصت‌هاي گوناگون، خلاقيّت و جسارت‌هاي انقلابيون؛ اعتقادات مذهبي مردم وقتي كه جهت سياسي پيدا مي‌كند، رهبري مردمي، ناتواني نخبگان حكومتي در مهار مخالفان، در فرآيند پيروزي انقلاب نشان مي‌دهد كه: اولاً چرا پيروزي انقلاب‌ها پديده‌هاي نادري هستند و ثانياً چرا آشنايي با علل انقلاب به تنهايي توضيح‌دهنده چگونگي پيروزي انقلاب‌ها نيست.

Generally speaking, three approaches to the study of the Islamic revolution in Iran are dominant in the literature of the sociology of revolutions. The first one is the "Why" approach which deals with the causes of the revolution. Most of the existing studies on the Islamic revolution have employed this causal explanation. The second kind is the "How" approach, that concerns the way in which revolutionary mobilization was formed. And the last, but not least, approach asks about the consequences of revolutionary mobilization. This article attempts to explain the revolutionary mobilization of Iranians based on the second approach. To this end,, the mobilization process of the Islamic Revolution of Iran from 1977 to 1978 is explained based on rational choice paradigm and mobilization resources theory. The article is claimed to contributes to providing a live and vivid experience of increasing waves of revolutionary populations