تاثير كود شيميايي و بيولوژيك بر عملكرد، اجزاي عملكرد، درصد روغن و پروتيين ارقام كنجد

Effect of Chemical Fertilizer and Biofertilizer on Seed Yield, its Components,Oil and Protein Percent in Sesame Varietes

براي بررسي اثر مقادير مختلف كود شيميايي نيتروژن (0، 25 و 50 كيلوگرم در هكتار) و كود بيولوژيك نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح بذور) بر عملكرد و اجزاي عملكرد سه رقم كنجد (Sesamum indicum L.) (دارب-14، جيرفت ويزدي) تحقيقي در سال زراعي 1388 در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي يزد انجام گرفت. آزمايش به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا در آمد. صفات ارتفاع بوته، تعداد كپسول در بوته، تعداد شاخه هاي فرعي، تعداد دانه در كپسول، وزن هزاردانه، عملكرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن، عملكرد روغن و درصد پروتيين اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه ارقام مختلف در تمامي صفات (به استثناي درصد روغن) با يكديگر اختلاف معني دار دارند. كاربرد كود شيميايي نيتروژن و كود بيولوژيك نيتروكسين نيز بر تمامي صفات به جز درصد روغن و شاخص برداشت تاثير معني داري داشتند. بالاترين عملكرد دانه (4/1794كيلوگرم در هكتار) و بيشترين درصد پروتيين (48/22) در رقم داراب-14و كاربرد توام نيتروژن(50 كيلوگرم در هكتار) وكود بيولوژيك به دست آمد. عملكرد دانه همبستگي معني داري با تعداد شاخه هاي فرعي، تعداد كپسول در بوته، تعداد دانه در كپسول، درصد پروتيين و عملكرد روغن داشت. در كل نتايج نشان داد كاربرد كود بيولوژيك مي-تواند تا حد زيادي در راستاي كاهش مصرف كود شيميايي نيتروژن مفيد باشد.

In order to study the effects of different nitrogen (0, 25 and 50 Kg.ha-1) levels and two levels of Nitroxin biofertilizer (control and inoculation) on yield and its components in three sesame varietes (Darab-14, Jiroft and Yazdi) an experiment was conducted at Agricultural Research Center and Natural Resources of Yazd in 2009. Varietes in main plot, nitrogen fertilizer and biofertilizer as factorial were randomized in sub-plots used in a split plot factorial arranged as a randomized complete block design with three replications. Plant height, number of capsules per plant, number of branches per plant, number of seeds in capsule, 1000 seed weight, seed yield, harvest index, oil percent, oil yield and protein percent were measured. Concerning the effect of varietal differences, results illustrate significance differences between the three varieties in all determined characters except for oil percent. Different nitrogen fertilizer and biofertilizer significantly affected in all determined characters except for oil percent and harvest index.The highest seed yield (1794/4 kg.ha-1) and Protein percent (22/48%) was obtained using Darab-14 with applying 50 kg N ha-1 and applying biofertilizer treatment. Seed yield had positive and significant correlation with capsules and branches per plant, number of seeds in capsul, protein percent and oil yield. Generally, the results showed that use of biofertilizer can be useful in during the decrease use of N chemical fertilizer.