بررسي تطبيقي رابطه نفس و بدن در نظام فلسفي ملاصدرا و برگسون

A comparative study on body-soul relation in Molla Sadra and Bergson`s philosophy

يكي از مهم ترين دغدغه هاي فيلسوفان و متفكران از ديرباز تاكنون بحث از نفس و چگونگي رابطه آن با بدن بوده است. ملاصدرا و هنري برگسون به عنوان فيلسوفاني از دو سنت متفاوت در تلقي خود از رابطه نفس و بدن، افقي تازه گشوده و راهي نو آغازيده اند، به گونه اي كه هر دو فيلسوف نگاهي وحدت انگارانه به رابطه نفس و بدن دارند. همچنين هر دوي ايشان قايل به تمايز واقعي ميان نفس و بدن نيستند، چنانكه ملاصدرا نفس را «جسمانيه الحدوث و روحانيه البقا » مي نامد، و برگسون نيز روح يا نفس را سير صعودي و ماده و حافظه را سير نزولي تحول خلّاق انسان مي داند. در اين نوشتار، پس از تبيين ديدگاه اين دو فيلسوف، سعي شده تا ميان اين دو ديدگاه، الفتي ايجاد و روزنه اي براي تطبيق و مقارنه گشوده گردد.

Body-soul relation has been focused on by scholars and philosophers from early period of philosophical thought. Among them, Molla Sadra and Bergson, from two different philosophical traditions, have presented new explanations upon which soul and body are nearly the same. For them, therefore, there can be no distinction between soul and body. Sadra knows human soul to be such an originally corporeal being that gradually becomes incorporeal. And Bergson knows human soul and body as ascension and descension of human active transformation respectively. In the paper, the two philosopher`s views have been explained and it has been shown that one can compare their views in some points.