صورت پردازي مفهوم انسان و چگونگي تاثير آن بر انديشه سياسي؛ هابز و جوادي آملي

A comparative study on Hobbs and Javadi Amoli`s conceptions of human being and the way in which they affect political thought

اين مقاله در سه محور كلي انسان شناسي در مفاهيم مورد نظر، از قبيل سرشت انساني، تفسير انسان، منشا حق، روح، تحليل عقلي زندگي اجتماعي، انگيزه انسان و يا عامل حركت، حق و تكليف، انسان پرومته اي در مقابل مقام خلافت، دين، و ... و نيز شرح و تفصيل در تفارق آن، به اين نتيجه دست يافته است كه وجوه تفاوت، ناشي از نگرش طبيعت گراي توماس هابز، در مقابل ديدگاه تركيبي فطرت و طبيعت (با تاكيد بر فطرت) جواد آملي به انسان است. اين دوگانگي در نگاه به انسان به عنوان يكي از مباني اساسي انديشه سياسي، موجب شده است تا در باور جوادي، قدرت مطلق در اختيار امام معصوم و سپس نايب عادل او قرار گيرد حال آنكه در نگاه هابز، قدرت مطلق بايستي در اختيار شاه باشد. گزاره مزبور، چگونگي تاثير صورت پردازي ميان مفهوم انسان و انديشه سياسي در دستگاه فكري جوادي آملي و توماس هابز را نشان مي دهد.

This paper has studied human being under the concepts of human nature, interpreting human being, the origin of right, spirit, intellectual analyzing of human social life, human motivation, Prometheus in opposition to the position of caliphate, religion and their differences. It has been concluded that the differences are owing to Hobbs` naturalist view to human being just against Javadi`s on Divine given nature of human being. The difference as a principle of political thought has caused Javadi to believe in absolute power of Imam, and following it, of his caliphate. Hobbs, however, has accepted such a belief on behalf of the king. In this manner, the philosophical concepts of the philosopher have affected political thought.