تاثير پديده‌هاي ژيومورفولوژي بر منابع آب زيرزميني مطالعه موردي: دشت سهرين زنجان

Phenomena Geomorphological effects on groundwater resources case studies: plain S•hryn Zanjan

در كشور ما شرايط اقليمي به گونه‌اي است كه حتي در پربارانترين دشتهاي كشور، نياز به آب زيرزميني احساس مي‌شود و هر ساله بر تعداد چاههاي عميق و نيمه عميق در آنها افزوده مي‌گردد. اين مساله موجب افت سطح آبهاي زيرزميني و حتي پيشروي آب شور در بسياري از دشتهاي كشور گرديده است. با توجه به قرار گرفتن بسياري از شهرها و روستاها در اين مناطق و همچنين قرار داشتن سطح وسيعي از اراضي كشاورزي در اين نواحي نياز به آب شرب و كشاورزي در بسياري از اين مناطق احساس مي‌شود و از سوي ديگر اين مساله افت شديد سطح آب زيرزميني كه هر ساله شاهد آن هستيم را موجب گرديده است، به نظر مي‌رسد مهمترين مسيله موجود در حال حاضر و آينده، تامين آب مورد نياز ساكنين اين دشتها ‌باشد. بنابراين بررسي وضعيت منابع آبهاي زيرزميني و تعيين عوامل اثرگذار بر روي آنها از اهميت شاياني برخوردار است. فرمها و فرايندهاي ژيومورفيك از جمله مهمترين عواملي هستند كه مي‌توانند بر ميزان ذخيره، جهت جريان و كميت و كيفيت آب زيرزميني اثرگذار بوده و آن را در كنترل خود داشته باشند. بدين منظور، در پژوهش حاضر با توجه به اهميت شناسايي عوامل موثر در وضعيت اين منابع و به منظور استفاده صحيح از منابع آبهاي زيرزميني، اقدام به مطالعه پديده‌هاي ژيومورفولوژي براي ارزيابي تاثيرات اين پديده‌ها بر روي منابع آب زيرزميني دشت سهرين واقع در استان زنجان، با استفاده از فنون سنجش از دور (RS) و سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) ‌گرديده است. نتايج حاصله از اين پژوهش نشان مي‌دهد، پديده‌هاي ژيومورفولوژي جز عوامل تاثيرگذار بر منابع آب زيرزميني دشت سهرين مي‌باشند. بر اين اساس مي‌توان گفت مناطق كوهستاني ارتفاعات شمالي دشت، دشت‌هاي سيلابي، پادگانه‌هاي آبگذاشتي و مخروط افكنه‌ها جز مهمترين اين عوامل مي‌باشند. بوسيله بررسي ارتباط بين پديده‌هاي ژيومورفولوژي و منابع آب زيرزميني در دشت، مناطق داراي پتانسيل منابع آب زيرزميني مشخص گرديد. سپس پيشنهاداتي براي تقويت و بهبود وضعيت آب زيرزميني دشت سهرين، همانند تعيين محلهاي مناسب براي تغذيه مصنوعي منابع آب‌زيرزميني و يا احداث سدهاي زيرزميني درمناطقي كه داراي آب زير‌زميني و بستر مناسب است اقدام گرديد.

This caused a drop in groundwater levels and salt water, even in advance of the country has plains.Every year we see the result has been, seems to be the most important issue in the present and future water supply needs to be residents of the plains. So check the status of groundwater and the factors influencing them is vital.Using the techniques of remote sensing (RS) and geographic information systems (GIS) has been. The results of this study show that, among the phenomena Geomorphological factors affecting groundwater resources are Shryn plain. On this basis we can say mountainous northern highlands plains, floodplains, and alluvial fans of these factors are most important. By examining the relationship between phenomena Geomorphology and groundwater resources in plain areas of potential groundwater resources were identified.