تجمع زيستي فلزات سنگين در بافت عضله ماهي سفيد (Rutilus frisii kutum) و كپور (Cyprinus carpio) درياي خزر در آب هاي ساحلي استان مازندران

Bioaccumulation of heavy metals levels in muscles of Rutilus frisii kutum and Cyprinus carpio Fishes of coastal waters of the Mazandaran Province, Caspian Sea

امروزه محصولات دريايي نقش قابل توجهي در تامين غذاي مردم جهان دارند و با شناسايي كيفيت و برتري غذايي اين فراورده ها بر ديگر مواد پروتييني روز به روز بر مصرف آن افزوده مي شود. به موازات افزايش مصرف اين منابع و خصوصاً ماهيان، اهميت بهداشت و سلامت آنان نيز، بيشتر مي‌گردد كه در اين ميان فلزات سنگين به علت فرايند بيولوژيكي و تجمع زيستي، تشخيص و اندازه‌گيري آن اهميت زيادي دارد. بر اين مبنا در اين تحقيق غلظت فلزات سنگين نيكل و كروم در عضلات خوراكي 48 نمونه از دو گونه ماهي اقتصادي و پر مصرف در شمال كشور شامل: ماهي سفيد (Rutilus frisii kutum) و كپور (Cyprinus carpio) درياي خزر در حوزه سواحل استان مازندران، با روش طيف سنج جذب اتمي مورد سنجش قرار گرفت. ميانگين ± خطاي استاندارد غلظت فلزات سنگين نيكل و كروم در بافت خوراكي ماهي سفيد به ترتيب 28/0 68/1 و 12/0 65/0 ميكرو گرم بر گرم وزن خشك نمونه و ميانگين ± خطاي استاندارد غلظت فلزات سنگين نيكل و كروم در بافت خوراكي ماهي كپور نيز به ترتيب 22/0 47/1 و 19/0 74/0 ميكروگرم بر گرم وزن خشك نمونه اندازه گيري شد. اين مقادير با حد مجاز و سطح استاندارد، ارايه شده از سوي سازمان بهداشت جهاني براي ماهيان مقايسه شد. نتايج نشان داد كه غلظت اين فلزات در عضلات ماهيان مورد نظر، در مناطق مورد مطالعه يعني بابلسر، فريدون كنار، محمود آباد، رستم رود نور، پارك جنگلي سي سنگان و نوشهر، اختلاف معني‌داري با مقدار مجاز و سطح استاندارد خود دارند(05/0 > P) كه اين امر بيانگر آلوده بودن آب اين مناطق از لحاظ فلزات سنگين فوق مي باشد.

The proteins in fish, as well as other aquatic animals has nowadays become an important and complete protein sources in many people’s diets around the world and as a results, there has been a growing interest to protect and ensure the health of this important food source. Heavy metals due to their specific physical and chemical characteristics as well as their effects on various ecosystems are considered as a major contaminator of marine environments. Therefore determining the level of heavy metals in water and aquatic species, as a link in the food chain of human beings، is of a great importance. In this study, levels of some heavy metals were evaluated, using flame atomic absorption spectroscopy technique, in tissues of two commonly consumed fish in Iran namely Rutilus frisii kutum and Cyprinus carpio collected from the coastal waters of the Mazandaran Province, Caspian Sea. The average concentration of Ni and Cr were detected as (?g g-1) dry weight of Rutilus frisii kutum’s tissues: 1.68 0.28 and 0.65 0.12 (Mean Standard Error) respectively. These values for Cyprinus carpio were detected as: 1.47 0.22 and 0.74 0.19 (Mean Standard Error). These values were compared with the World Health Organization (WHO) safety reference standard regarding the amount of the above mentioned heavy metals in fish’s tissues. These values were compared with the WHO safety standards regarding the amount of the above mentioned heavy metals in fish tissues. Based on the results of this study, the concentration of Ni and Cr in the studied fish tissues proved to be much higher than international standards with a reliability of P < 0.05. The results show that the pollution in the water of this region are because of these heavy metals.