تاثير برنامه آموزش خانواده‏محور مهارت‏هاي اجتماعي بر افراد كاشت حلزون شده

The effect of family-oriented social skills training program on cochlear implant users

زمينه و هدف: افراد كم‏شنواي عميق كه عمل كاشت حلزون براي آنها انجام شده است روابط رضايت‏بخشي با همسالانشان ندارند و نمي‏توانند به‏طور كامل وارد جوامع شنوايان شوند. هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير برنامه آموزش خانواده‏محور مهارت‏هاي اجتماعي بر بهبود مهارت‏هاي اجتماعي كودكان كاشت حلزون شده بود. روش بررسي: در اين مطالعه آزمايشي 16 خانواده شامل مادر به همراه فرزند كاشت حلزون شده با محدوده سني 12 تا 19 سال كه حداقل 2 سال از برنامه كاشت حلزون آنها گذشته باشد، از بين داوطلباني كه از ميان 328 خانواده عضو انجمن احياي شنوايي ايران كه شرايط ورود به طرح را داشتند، انتخاب و به‏طور تصادفي به دو گروه 8 نفره مورد و شاهد تقسيم شدند. هر دو گروه (والدين) مقياس رتبه‏بندي مهارت‏هاي اجتماعي را به‏عنوان پيش‏آزمون تكميل كردند. افراد گروه مورد در 12 جلسه 60 تا 75 دقيقه‏اي تحت آموزش مهارت‏هاي اجتماعي قرار گرفتند. پس از آن مجدد مقياس رتبه‏بندي مهارت‏هاي اجتماعي به‏عنوان پس‏آزمون روي هر دو گروه مورد و شاهد اجرا شد. يافته‏ها: نتايج نشان داد كه برنامه آموزش خانواده‏محور مهارت‏هاي اجتماعي بر مهارت‏هاي قاطعيت(p < 0/01)، خويشتن‏داري(p < 0/01) و اجتماعي كلي(p < 0/01) تاثير مثبت و معني‏دار داشت، اما بر مهارت همكاري و مشاركت(p > 0/05) تاثير معني‏داري مشاهده نشد. نتيجه‏گيري: با توجه به اثربخشي برنامه آموزش خانواده‏محور بر بهبود مهارت‏هاي اجتماعي كودكان كاشت حلزون شده، مي‏توان بهبود اين مهارت‏ها را به‏عنوان حلقه‏اي از برنامه توانبخشي بعد از كاشت حلزون شنوايي به‏كار برد.

Background and Aim: Hearing impaired individuals, who have undergone cochlear implantation, do not have satisfactory relationships with their peers and cannot be fully integrated into the hearing communities. The main purpose of this study was to examine the effect of a family-oriented social skills training program on cochlear implant users. Methods: In this experimental study, 16 volunteer families consisting of mothers and their 12-19 year old children, who had undergone cochlear implantation at least two years in advance, were chosen from 328 families, members of the Hearing Rehabilitation Association of Iran. They responded to social skills rating scale as pre-test after they were randomly assigned to control and experimental groups. The experimental group underwent a 12-session social skills training. The social skills rating scale was then administered as a post-test in the two groups. Results: The results showed the effectiveness of the family-oriented social skills training program on assertion (p < 0.01), self-controlling (p < 0.01), and general social skills (p < 0.01); however, they showed no significant effect on cooperation (p > 0.05). Conclusion: The study revealed that family-oriented social skills training program is effective in improving the social skills of individuals with cochlear implantation. Therefore, this training program can be employed to improve these skills as an integral part of the rehabilitation program.