مقايسه قرق بلند مدت و كوتاه مدت بر روي پوشش گياهي مراتع كجور مازندران

Comparing the effect of long and short term exclosure on range vegetation in Kojour ranges (Mazandaran

چكيده در اين تحقيق برخي خصوصيات پوشش گياهي در مراتع با مديريت‌هاي متفاوت شامل: مرتع تحت چرا (شومجار)، مرتع بلامعارض (هنيسكرود) و مرتع قرق بلندمدت (گلستانك) واقع در حوزه‌ي آبخيز 42 چالوس رود كجور مطالعه گرديد. جهت مطالعه‌‌ي پوشش گياهي در هر مرتع به روش تصادفي ـ سيستماتيك 4 ترانسكت 50 متري مستقر گرديد و در هر ترانسكت خصوصيات پوشش گياهي در10 پلات 1 متر مربعي با استفاده از آناليز واريانس يك‌طرفه و آزمون دانكن مقايسه و طبقه‌بندي گرديد. نتايج نشان داد كه مرتع قرق بلندمدت بيش‌ترين درصد تاج پوشش 83 درصد و كم‌ترين درصد مربوط به مرتع تحت چرا 55 درصد را دارد. همچنين بيش‌ترين درصد گياهان كلاس I در مرتع بلامعارض 46 درصد و بيش‌ترين درصد پوشش گياهان كلاس III در مرتع قرق 49 درصد بوده است. در اين مطالعه با بررسي فرم‌هاي رويشي، بيش‌ترين پوشش فورب‌ها در مرتع بلامعارض 38 درصد و بيش‌ترين پوشش گياهان بوته‌اي در مرتع قرق بلندمدت 30 درصد بدست آمد كه نتايج بدست آمده از نظر آماري در سطح 5 درصد معني‌دار مي‌باشد. اين تحقيق نشان داد كه حذف كوتاه مدت چراي دام در منطقه‌ي نيمه مرطوب، فرصت لازم را براي رشد گونه‌هاي مختلف به خصوص گونه‌هايي كه بيش‌تر تحت فشار چراي دام بودند را فراهم نموده است. اما با حذف چراي دام در دراز مدت به دليل انجام رقابت بين گونه‌ها و ايجاد تعادل در اكوسيستم بعضي از گونه‌ها حذف شده و تعداد گونه‌ها نسبت به مراحل اوليه توالي كاهش يافته است.

Abstract In this research, some of the plant covering in the ranges with different managements including: under grazing range (shomjar), unchallenged range (Hanisakrood), and long term engaged range (Golestanak) located in 42 aquiferous region of Kojur Chalus Roud were studied. To study plant covering in each range randomly-systematic, four 50 meter transects were located and plant covering specifications in ten 1 square meter were classified and compared in each transect by using one-way variance analysis and Dunkan test. Results showed that long-term engaged Range had 87 maximum percent of crown covering and 55 minimum percent related to the under grazing range. Also, the maximum percent of I class plants in the unchallenged range was 49 percent and the maximum percent of III class plant covering in the engaged range was 51 percent. According to the study, it was revealed that short term removal of domesticated animal grazing in the semi-humid region, provided a necessary opportunity for different species growth, specially species that were under-pressure of grazing and didn’t have any presence opportunity. But with the removal of the domesticated animal grazing in the long-term, some of the species eliminated and number of species toward initial steps of a sequence decreased due to the competition among species and balance creation in ecosystem.